هوش مصنوعی (AI) چیست و چگونه کار می‌کند؟

برای بسیاری این سوال به وجود آمده است که هوش مصنوعی چیست و تا کجا قرار است پیش برود؟ بسیار حتی از جنبه‌های مختلف این فناوری اطلاع دقیقی ندارند و از آن فقط برای قصدهای تفریحی استفاده می‌کنند. صدای یک خواننده را روی آهنگ دیگری می‌گذارند یا به پرسش و پاسخ با ChatGPT می‌گذرانند یا چهره‌ی خود را با یک اپلیکیشن پیر می‌کنند. این موارد بخشی از ظاهر هوش مصنوعی است در حالی که در باطن این فناوری می‌تواند تمامی بخش‌های صنعت و حتی زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. ما در این مقاله تلاش می‌کنیم علاوه بر تعریف به تمامی جنبه‌های هوش مصنوعی بپردازیم. با ما همراه باشید.

هوش مصنوعی چیست؟ به زبان ساده

هوش مصنوعی در واقع یک شبیه ساز برای فرآیندهایی است که هوش انسان طی می‌کند. در واقع با استفاده از این مورد ما می‌توانیم سیستم‌های کامپیوتری در اختیار داشته باشیم که ویژگی‌هایی مانند مغز انسان دارند. با اینکه در حال حاضر هنوز توانایی AI به اندازه مغز انسان نیست اما در بخش‌های مختلفی سیستم‌های کامپیوتری می‌توانند عملکردی بهتر از مغز انسان داشته باشند. یکی از مهمترین ویژگی‌های مغز انسان، امکان یادگیری است که این مورد مهمترین ویژگی هوش مصنوعی نیز است. سیستم‌های کامپیوتری مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند با یادگیری مسائل مختلف مانند مغز قدرتمند عمل کنند.

معنی هوش مصنوعی

هوش مصنوعی معادل فارسی کلمه Artificial Intelligence است که به اختصار از AI برای این مورد استفاده می‌شود. این کلمه شامل دو بخش Artificial و Intelligence است. Artificial در لغت به معنی ساخته دست انسان یا غیر طبیعی است. از این کلمه دقیقا مقابل معنایی طبیعی است که انسان در ایجاد آن دخالتی نداشته است. بخش دوم یعنی Intelligence به معنی توانایی کسب کردن و به کارگیری دانش و مهارت است. حال هوش مصنوعی در واقع یک ساخته دست انسان است که توانایی کسب و به کارگیری دانش و مهارت‌های مختلف را دارد.

نمونه‌ای از هوش مصنوعی برای درک بیشتر

برای درک بیشتر یک کارخانه تولید بطری‌های پلاستیکی را در نظر بگیرید. تمامی کارخانه‌ها تلاش می‌کنند از نفراتی برای تشخیص محصولات معیوب و جداسازی آنها استفاده می‌کنند. معمولاً این نفرات با مشاهده به بطری‌ها و بر اساس معیارهای معیوب بودن آنها این نمونه‌ها را جدا می‌کند. حال تصور کنید یک سیستم کامپیوتری با استفاده از دوربین تمامی بطری‌ها را مشاهده کرده و با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری تفاوت محصول سالم و معیوب را با دقت بسیار بالا متوجه شود. به این ترتیب شما می‌توانید به جای استفاده از انسان از هوش مصنوعی در بخش کنترل کیفیت استفاده کنید. این استفاده دقت و سود شما را افزایش و هزینه‌ها را کاهش خواهد داد. شاید این ساده‌ترین استفاده از هوش مصنوعی است و در ادامه خواهید دید که چه وظایف متنوعی از سیستم‌های کامپیوتری برخواهد آمد.

هوش مصنوعی چگونه کار می‌کند؟

با توجه به اینکه یکی از جذاب‌ترین ترندهای حال حاضر، هوش مصنوعی است، لازم است از کارکرد دقیق آن مطلع باشید. هوش مصنوعی به مجموعه‌ای سخت افزاری و نرم افزاری برای تبدیل شدن به یک ابزار قدرتمند نیاز دارد. هوش مصنوعی برای شبیه سازی مغز نیاز به یک سخت افزار برای پردازش اطلاعات دارد. در کنار آن بخش نرم افزاری است که اینکه چه پردازشی و به چه روشی انجام شود را مشخص می‌کند. در بخش نرم افزاری شما با توجه به کاری که قرار است انجام بگیرد، باید ویژگی‌هایی را برای آن در نظر بگیرید. ممکن است این موارد با توجه به فعالیتی که قرار است انجام بگیرد متفاوت باشد اما به طور کلی در ۴ مرحله کارها انجام می‌شود.

هوش مصنوعی در ۴ مرحله کار خود را انجام می‌دهد:

آموزش:

هوش مصنوعی همانند هوش انسان ابتدا نیاز به آموزش دارد و شما باید در مرحله اول آن را آموزش دهید. این آموزش‌ها ممکن است شامل داده‌های متنی، تصویری، الگوریتم‌ها و ... باشد که با توجه به خواسته‌ای که از سیستم داریم، این موارد تغییر خواهند کرد. هم‌چنین باید تمامی مراحل اجرای آن فعالیت به صورت گام به گام در اختیار ماشین قرار بگیرد تا بتواند نتیجه بهتری را حاصل کند. به طور کلی آموزش اولین قدم در طراحی یک هوش مصنوعی است.

پیدا کردن بهترین راه:

پس از آموزش، باید بهترین روش برای انجام کار را پیدا کرد. به طور کلی این بخش توسط برنامه‌نویسی‌های انجام شده صورت می‌گیرد. در این بخش با توجه به آموزش‌های به دست آمده سیستم تلاش می‌کند بهینه‌ترین راه برای اجرای آن فعالیت را پیدا کند. این مورد بسیار در کارایی سیستم با اهمیت و مهم است.

اصلاح و بالا بردن دقت:

پس از شروع کار و اجرا، سیستم سعی می‌کند خود را اصلاح کند. بسیاری از اوقات آموزش‌ها و راه‌های ابتدایی دقیق‌ترین راه نیستند و در طول اجرای پروژه مسیرهای بهتری هم می‌توان پیدا کرد. این مورد به طور مداوم باید توسط سیستم بررسی شود تا بتواند پس از مدتی خود را در بهترین وضعیت ممکن در انجام فعالیت مدنظر قرار دهد.

خلاقیت:

بعد از تمامی این موارد و با توجه به آنها می‌توان سیستم‌هایی را ایجاد کرد که علاوه بر انجام این فعالیت‌ها خلاقیت در اجرای آن را هم داشته باشند. این مورد بیشتر در زمینه‌ی تولید متن و تصویر توسط هوش مصنوعی نیاز است.

چرا هوش مصنوعی اهمیت دارد؟

خیلی از افراد در این سال‌ها در مورد هوش مصنوعی صحبت کرده‌اند اما هنوز هم بسیاری از افراد نسبت به این موضوع توجه زیادی ندارند. افراد دیگری هم هستند که فقط از هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای سرگرمی یا کارهای کوچک استفاده می‌کنند اما AI بسیار عظیم‌تر و قابل توجه‌تر از این موارد است. هوش مصنوعی و کاربردهای آن آنقدر بزرگ است که اکثراً تحول آن را به نام انقلاب هوش مصنوعی معرفی می‌کنند.

اتفاقی که چندین قرن پیش با عنوان انقلاب صنعتی رخ داد، موجب شد رشد بسیار زیادی در صنایع به دست بیاید. انقلاب صنعتی محدودیت‌های انسان و حیوان را از نظر فیزیکی از بین برد و انسان می‌توانست تولید را بسیار افزایش دهد. انقلاب هوش مصنوعی محدودیت ذهن انسان را از بین خواهد برد و این می‌تواند جهشی به مراتب بزرگتر را در همه‌ی بخش‌های جامعه جهانی به وجود آورد.

در واقع در انقلاب صنعتی ماشین‌ها را از نظر فیزیکی جایگزین انسان شدند اما در انقلاب هوش مصنوعی اتفاقی که رخ می‌دهد این است که از نظر فیزیکی و فکری سیستم‌ها جایگزین انسان خواهند شد. در صورتی که کشوری به سمت پیشرفت در زمینه AI حرکت نکند، در آینده نزدیک قابلیت رقابت با دیگر کشورها را از دست خواهد داد و ممکن است تا قرن‌ها قابلیت جبران آن را به دست نیاورد.

تفاوت هوش مصنوعی با هوش انسانی

با اینکه هنوز هوش مصنوعی تازه در ابتدای مسیر رشد خود قرار دارد، باز هم نسبت به هوش انسان در بعضی از موارد برتری دارد. درست است که هنوز قدرت تصمیم گیری، تصمیم‌سازی، استنباط و ... را ندارد اما در یک کار مشخص می‌تواند سرعت بسیار بالاتری از هوش انسانی نشان دهد. هم‌چنین می‌تواند بدون خستگی ۲۴ساعته به کار خود ادامه دهد و کارهای سختی را انجام دهد که برای انسان بسیار دشوار است. ما در مقاله جداگانه‌ای بخش‌های مختلف این تفاوت‌ها را بررسی کردیم و ۱۴ تفاوت اصلی هوش مصنوعی و هوش انسانی را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم.

مزایا‌ و معایب هوش مصنوعی چیست؟

هر فناوری در کنار مزایایی که ایجاد می‌کند مشکلاتی را هم به همراه دارد. ما باید در هر فناوری مزایا و معایب آن را بشناسیم تا بتوانیم بهترین استفاده را از آن بکنیم. در هوش مصنوعی ما مزایایی بسیار زیادی را کسب می‌کنیم. کاهش خطای انسانی یکی از مهمترین این موارد است. ما با استفاده از هوش مصنوعی باید با خطاهای انسانی ناشی از سهل انگاری خداحافظی کنیم. در دسترس بودن همیشگی یکی دیگر از این مزایا است و هوش مصنوعی می‌تواند ۷ روز هفته به صورت ۲۴ ساعته بدون هیچ مشکلی کار خود را انجام دهد. مزایای دیگری مانند تصمیم‌گیری بیطرفانه، حذف مشاغل با کارهای تکراری، کاهش هزینه‌ها و جمع آوری و تحلیل داده‌ها با استفاده از هوش مصنوعی به دست خواهد آمد.

اما این فناوری معایبی را هم به همراه دارد. اجرای پرهزینه، از دست دادن احساسات و خلاقیت، مشکلات اخلاقی، کاهش شغل برای انسان و بیکاری و تنبل کردن انسان‌ها از معایبی است که می‌توان برای هوش مصنوعی در نظر گرفت. با این حال بیشتر متخصصین بر این باورند که حرکت به سمت هوش مصنوعی با سرعت هرچه بیشتر اجرایی خواهد شد و بهتر است با توجه به این معایب تا جای ممکن مشکلات اجرای آن را کاهش داد.

انواع AI از نظر قدرت ادراک

فعالیت‌هایی که توسط هوش مصنوعی انجام می‌گیرد، از نظر پیچیدگی بسیار متفاوت هستند. به همین دلیل سیستم‌های مختلف از نظر قدرت ادراک سطوح متفاوتی دارند که در این بخش آنها را بررسی می‌کنیم.

۱- هوش مصنوعی محدود (ANI)

به سیستم‌هایی تلقی می‌شود که فقط قابلیت انجام یک کار منحصر به فرد را دارند. این نوع از AI را هوش مصنوعی ضعیف یا Weak AI هم می‌نامند. تمامی سیستم‌های مبتنی بر AI که شما تا به حال دیدید جزء این دسته محسوب می‌شوند. ربات‌های صنعتی، دستیارهای شخصی هوشمند مانند سیری اپل از این دسته هستند.

۲- هوش مصنوعی عمومی (AGI)

برخلاف ANI، هوش مصنوعی عمومی می‌تواند مانند انسان چندین کار و فعالیت را انجام دهد. این مورد به صورتی که است که وقتی AGI در مواجهه با یک کار یا فعالیت جدید قرار گرفت بتواند از تجربه گذشته استفاده کرد و فعالیت جدید را هم انجام دهد. در واقع این نوع از AI کاملاً در سطحی مانند هوش انسانی می‌تواند فعالیت کند. بسیاری از محققان و دانشمندان در تلاش هستند که نمونه‌هایی از این نوع را توسعه دهند اما هنوز محصولی با این ویژگی‌ها وجود خارجی ندارد.

۳- سوپر هوش مصنوعی (ASI)

این نوع بالاترین از سطح هوش مصنوعی است. ASI می‌تواند با بهبود مهارت‌های شناختی و فکری سطحی بالاتر از هوش انسانی ارائه دهد. در این مدل هوش مصنوعی حتی می‌تواند استدلال کرده و به صورت خود مختار عمل کند. این مرحله هم مانند AGI هنوز هیچ ظهوری ندارد ولی چیزی که ممکن است نسل بشر را با خطر مواجه کند این بخش از هوش مصنوعی است.

انواع هوش مصنوعی از نظر عملکرد

هوش مصنوعی را می‌توان بر اساس پردازش داده‌ها، پاسخ به محرک‌ها و تعامل با محیط به ۴ دسته تقسیم کرد:

۱- واکنشی

این نوع یکی از اصلی‌ترین انواع هوش مصنوعی است. در این روش امکان ذخیره اطلاعات یا یادگیری وجود ندارد و سیستم بر اساس داده‌های دریافتی و الگوهای مشخص شده، سریعترین پاسخ را به کاربر می‌دهد. این اولین و قدیمی‌ترین نوع هوش مصنوعی است که پروسه ساده‌ای را برای اجرای فعالیت‌ها طی می‌کند اما از طرفی امکان یادگیری با داده‌های جدید را ندارد. در قدیم تمامی سیستم‌ها بر این اساس کار می‌کردند اما در حال حاضر با توجه به امکان حفظ داده‌ها و یادگیری بر اساس آنها روش‌های بهتری برای اجرا وجود دارد.

۲- حافظه محدود

ایجاد یک حافظه و ذخیره اطلاعات قبلی در‌ آن برای تصمیم‌گیری کاری است که در این دسته انجام گرفته است. سیستم‌های موجود در هوش مصنوعی بیشتر از این دسته هستند و با کمک این اطلاعات عمل یادگیری را انجام داده و عملیات‌های بعدی را انجام می‌دهند. از چت‌بات‌ها تا ماشین‌های خودران را می‌توان در این بخش دسته بندی کرد و آخرین محصولاتی که در زمینه‌ی هوش مصنوعی در معرض عموم می‌بینید از این دسته است.

۳-نظریه ذهن

در بخش نظریه ذهن و خودآگاه، تمامی این موارد در بخش‌هایی به صورت آزمایشگاهی در حال پیاده سازی هستند و تبدیل به مدل تجاری نشده‌اند. در نظریه‌ی ذهن اتفاقی که رخ می‌دهد این است که ماشین یا سیستم می‌تواند احساسات انسان را متوجه شود. به طور مثال در حال حاضر ما دستیاران صوتی مانند سیری را داریم اما این دستیاران نمی‌توانند احساسی که یک انسان می‌تواند از صحبت شما برداشت کند را بفهمند. این سطح از هوش مصنوعی می‌تواند از نظر احساسی نزدیک به انسان شود.

۴- خودآگاه

می‌توان گفت این نوع، کاملترین بخش هوش مصنوعی است. این مرحله دقیقاً بخشی است که بسیاری آن را پایان بشر و حکمرانی هوش مصنوعی می‌دانند. در واقع در این مرحله سیستم علاوه بر درک احساسات انسان، خود نیز احساس دارد و بر اساس اطلاعاتی که وارد سیستم می‌شود می‌تواند موارد جدیدی را متوجه شود. در واقع در این مرحله هوش مصنوعی کاملاً شرایط یک مغز انسانی را پیدا خواهد کرد و ممکن است تصمیماتی در مخالفت با انسان‌ها بگیرد. به همین دلیل متخصصان نیز در این مورد با احتیاط حرکت می‌کنند.

ما در مقاله‌ای دیگر با نام انواع هوش مصنوعی این موارد را بیشتر توضیح داده‌ایم.

آینده خطرناک در انتظار بشر

یکی از مهمترین ترس‌های مردم و انسان‌ها آینده‌ای است که با توجه به گسترش هوش مصنوعی در انتظار آنهاست. یکی از اصلی‌ترین این دغدغه‌ها، از دست دادن کنترل هوش مصنوعی و خودمختار شدن آن است. همان‌طور که در انواع هوش مصنوعی هم به آن اشاره شد، در حال حاضر متخصصین به صورت محدود در آزمایشگاه‌ها در حال تحقیق و توسعه چنین هوش مصنوعی‌هایی هستند. این مورد فقط یکی از مواردی است که آینده زندگی بشر را تهدید می‌کند. تهدیدهایی مانند ایجاد وابستگی، معضلات امنیتی، تقویت تعصب و تبعیض، از دست رفتن اعتماد به واقعیت و ... بخشی دیگری از این ترس‌هاست که می‌تواند آینده ما را تحت تاثیر قرار دهد. برای اطلاع دقیق از این موارد می‌توانید مقاله خطرات هوش مصنوعی را به صورت کامل مطالعه کنید.

از طرفی بسیاری از افراد احساس می‌کنند ممکن است در آینده، ربات‌ها و هوش مصنوعی بتوانند به راحتی شغل آنها را از بین ببرند و جایگزین آنها شوند. این مورد در بسیاری از موارد حتی ممکن است تفکر درستی باشد که باید بدانیم چگونه با آن برخورد کرده و ادامه‌ی حیات دهیم.

در آینده چه شغل‌هایی از بین خواهند رفت و چه باید کرد؟

انقلاب صنعتی در قرن ۱۷ و ۱۸ بسیاری از شغل‌ها را از بین برد و از طرفی کارهای دیگری را به وجود آورد. انقلابی که هوش مصنوعی در شغل‌ها ایجاد خواهد کرد احتمالاً از انقلاب صنعتی بزرگتر خواهد بود زیرا محدودیت‌های ذهنی انسان از میان برداشته خواهد شد. به همین دلیل می‌توان با قاطعیت گفت که در آینده شغل‌ها و وظایف شباهت چندانی با حال حاضر نخواهند داشت. تصور غلطی که قبلاً وجود داشت این بود که هوش مصنوعی توانایی جایگزینی کارهایی که خلاقیت در آنها حرف اصلی را می‌زند را ندارد. با این حال معرفی محصولاتی مانند midjourney و dall-e نشان دادند که فعالیت‌های خلاقانه هم تحت تاثیر جدی قرار خواهند گرفت.

با این حال شغل‌هایی مانند خدمات مشتریان، فروشندگان، مترجمان، معلمان و بسیاری از شغل‌های دیگر ممکن است در آینده بسیار محدود وجود داشته باشد. به طور کلی در حوزه‌های مختلف، کاری که باید برای آینده انجام داد، متخصص شدن در آن حوزه و دریافت اطلاعات پایه برای استفاده بهتر از ابزارهای هوش مصنوعی است. این کار می‌تواند به آینده شغلی شما کمک شایانی بکند. البته یادگیری هوش مصنوعی و توسعه محصولاتی در زمینه‌ی مربتط با تخصص شما هم می‌تواند در آینده به شما بسیار کمک کند.

آینده شغلی هوش مصنوعی

یکی از جذاب‌ترین و پر درخواست ترین شغل‌های حال حاضر دنیا، متخصصین بخش‌های مختلف هوش مصنوعی هستند. با اینکه AI شغل‌های زیادی را از بین می‌برد اما با این حال مشاغل بسیاری را هم ایجاد می‌کند. فقط در سال ۲۰۲۰ در حالی که ۱.۸ میلیون شغل را از بین برد، بیش از ۲.۳ میلیون شغل را هم ایجاد کرد. تا به اینجا میزان شغلی که در زمینه هوش مصنوعی ایجاد شده است نسبت به شغل‌هایی که از بین رفته‌اند بیشتر بوده است. شغل‌هایی مانند متخصص یادگیری ماشین، متخصص بینایی ماشین، مدیر محصول هوش مصنوعی، مهندس رباتیک، متخصص پردازش زبان طبیعی و متخصص داده تعدادی از پردرخواست‌ترین عناوین شغلی حال حاضر در زمینه هوش مصنوعی هستند.

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا سال ۲۰۳۰ حداقل ۱۴٪ از کارمندان مجبور می‌شوند که مسیر شغلی خود را به سمت هوش مصنوعی و رباتیک تغییر دهند (برای فهم بیشتر تفاوت هوش مصنوعی و رباتیک می‌توانید مقاله مرتبط با آن را مطالعه کنید).

بخش‌های مختلف هوش مصنوعی

وقتی در مورد هوش مصنوعی صحبت می‌شود، شما در مورد یک فناوری یا حتی یک موضوع ثابت بحث نمی‌کنید. این حوزه شامل بخش‌ها و فناوری‌های بسیاری متنوع و مختلفی است. ما در اینجا بخش‌های اصلی و مفهوم‌های اساسی آن را بررسی می‌کنیم. این مفاهیم به شما کمک می‌کند تا شناخت بهتری از این حوزه داشته باشید.

یادگیری ماشین

یادگیری ماشین نوعی از هوش مصنوعی است که تمرکز آن بر روی ساختن سیستم‌های کامپیوتری است که به کمک داده‌های یاد می‌گیرند. در واقع به کمک یادگیری ماشین، کامپیوتر توان این را خواهد داشت که مانند مغز آموزش ببیند. الگوریتم‌های یادگیری ماشین به سیستم‌ها کمک می‌کنند تا در طول زمان دقت و عملکرد را بهبود ببخشند. این الگوریتم‌ها از روابط و الگوهای مابین داده‌ها کمک می‌گیرند تا بتوانند با استفاده از داده‌های گذشته، آینده یا مشاهدات خود را شناسایی کنند. این دقیقاً کاری است که مغز با استفاده از حس‌های مختلف خود سعی در آن دارد. ما در بخش دیگری به طور کامل یادگیری ماشین را مورد بررسی و مطالعه قرار داده‌ایم که می‌توانید آن را مطالعه کنید.

شبکه‌های عصبی

شبکه عصبی یک مدل یادگیری ماشین است که با استفاده از گره‌های به هم پیوسته یا نورون‌ها و ایجاد ساختار لایه‌ای تلاش می‌کنند تا با شناسایی پدیده‌ها و سنجش گزینه‌ها، رسیدن به نتیجه درست را تقلید کند. هر شبکه عصبی تشکیل شده از لایه‌هایی شامل نورون‌های عصبی مصنوعی، اتصال مابین آنها، قانون یادگیری، وزن‌ها، سوگیری و توابع انتشار است. با توجه به پیچیدگی و مهم بودن این مفهوم در مقاله‌ای جداگانه به طور کامل آن را مورد بررسی قرار دادیم که می‌توانید از مقاله شبکه عصبی چیست آن را مطالعه کنید.

یادگیری عمیق

یادگیری عمیق یکی از زیر مجموعه‌های یادگیری ماشین است که با استفاده از شبکه‌های عصبی عمیق تلاش می‌کند شبکه‌های پیچیده مغزی انسان و نحوه تصمیم‌گیری آن را شبیه سازی کند. در حال حاضر اکثر سیستم‌های هوش مصنوعی که پیچیدگی زیادی دارند در حال استفاده از این روش هستند تا بتوانند در پروژه‌های بسیار پیچیده نتایج قابل قبول و خوبی دریافت کنند. یادگیری ماشین در حوزه‌های مختلفی مانند علم داده بسیاری کاربردی است و می‌تواند با تجزیه و تحلیل دقیق و قدرتمند داده‌ها نتایج شگفت انگیزی را حاصل کند. برای اطلاع بیشتر در این زمینه مقاله مربوط به یادگیری عمیق را مطالعه کنید.

بینایی ماشین

توانایی دیدن یک ماشین را با عنوان بینایی ماشین بیان می‌کنند. داده‌ها از طریق یک یا چند دوربین فیلمبرداری یا عکس‌برداری به سیستم منتقل می‌شود و با پردازش داده‌های دیجیتال داده‌ها را به کامپیوتر یا یک ربات برای انجام عمل بعدی منتقل می‌کنند. این فناوری یکی از پایه‌ای ترین تکنولوژی‌ها برای سیستم‌سازی و اتوماسیون صنایع است. از بینایی ماشین در بازرسی بصری و تشخیص عیوب، تعیین موقعیت، اندازه‌گیری، شناسایی و خواندن نوشته‌ها و ارقام استفاده می‌شود. به طور مثال پلاک خوان که در بسیاری از پارکینگ‌ها و جاده‌ها در حال استفاده است، از بینایی ماشین و پردازش تصویر برای شناسایی پلاک و خواندن آن استفاده می‌کند. این فناوری معمولاً با یادگیری عمیق ادغام می‌شود تا بتواند فهم بهتری از تصاویر به دست بیاورد. برای اطلاع بیشتر مقاله مربوط به بینایی ماشین در سایت را مطالعه کنید.

پردازش زبان طبیعی (NLP)

این فناوری در واقع توانایی کامپیوتر برای شناسایی و درک زبان انسان است. این مورد شامل چیزی است که انسان‌ها به زبان‌های مختلف صحبت می‌کنند یا می‌نویسند. امروزه بسیاری از سازمان‌ها صوت‌ها، ایمیل، خبرها و ... را دریافت می‌کنند که باید آنها را برای بهبود عملکرد خود تحلیل کنند. این کار توسط پردازش زبان طبیعی یا NLP انجام می‌گیرد. کامپیوتر با استفاده از این فناوری تمامی متن‌ها و صوت‌ها را تحلیل می‌کند، متوجه منظور و گفته‌های افراد شده و گزارشی از اتفاقات در اختیار شما می‌گذارد.

این فناوری در مواردی مانند ChatGPT‌‌ به عنوان یکی از فناوری‌های اصلی در حال خدمت رسانی است. این فناوری کمک می‌کند تا منظور نوشته یا گفته مخاطب را درک کند و با توجه به تحلیل داده‌هایی که از قبل انجام داده است یک پاسخ درست و بهینه به فرد ارائه می‌دهد. هم‌چنین سامانه‌هایی مانند Siri و دیگر دستیاران صوتی هم به عنوان فناوری اصلی از NLP استفاده می‌کنند.

تحلیل کلان داده‌ها

برای رسیدن به فهم دقیق از یک رخداد لازم است داده‌های مختلفی بررسی و تحلیل شوند. تحلیل کلان داده‌ها در موضوعات مختلف به ما کمک می‌کند تا داده‌های زیادی را در کنار هم بررسی کنیم و به فهم بهتری از مسئله برسیم. این تجزیه و تحلیل‌ها به ما امکان کشف الگوها، روندها و همبستگی‌ها در میزان زیاد داده‌ها را فراهم می‌کند که می‌تواند به تصمیم‌گیری مدیران و مسئولان کمک بسیار زیادی بکند. هم‌‍‌چنین این داده‌ها می‌تواند اشتباهات گذشته را با دقت بالا مشخص کرده تا سازمان دوباره با مشکلات جدید مواجه نشود.

انواع مختلفی از تجزیه و تحلیل داده‌ها برای کارهای مختلف وجود دارد. تجزیه و تحلیل توصیفی، تشخیصی، پیش‌بینی کننده و تجویزی انواع مختلف تحلیل بر روی داده هستند که نتایج مختلفی در اختیار مدیران قرار می‌دهند. ما در مقاله مربوط به کلان داده‌ها بیشتر این موضوع را باز کرده‌ایم.

استفاده از AI در اینترنت اشیا

اینترنت اشیا یکی از مواردی است که در برخی فضاهای مسکونی، تجاری و اداری پیاده سازی شده است. هوش مصنوعی در تجزیه و تحلیل داده‌ها فوق‌العاده هستند و در اینترنت اشیا داده‌های بسیار زیادی از دستگاه‌ها و حسگر در دسترس است. تلفیق این دو با هم می‌تواند به ما بینش دقیقی از اتفاقات آینده و پیش‌بینی آینده بدهد. هم‌چنین از یادگیری ماشین می‌توان برای بهینه کردن فرآیندها استفاده کرد و فضای کار اینترنت اشیا را تا حد ممکن بهینه کرد. هم‌چنین می‌توان با کمک تشخیص نابهنجاری و خطرها، امنیت سامانه‌ها را تا حد زیادی افزایش داد. در زمینه شخصی سازی هم هوش مصنوعی می‌تواند با استفاده از داده‌ها، بسیاری از فرآیندهای اینترنت اشیا را شخصی سازی کند که این مورد می‌تواند برای بسیاری از مشتریان جذاب و مورد توجه باشد.

استفاده از AI در رباتیک

بسیاری از افرادی که آشناییت دقیقی با این دو مولفه ندارند، این دو را با هم اشتباه می‌گیرند. این در حالی است که این دو مفهوم متفاوت هستند ولی با استفاده از هوش مصنوعی در رباتیک و ادغام این دو، اتفاقات جذابی رخ داده است. هوش مصنوعی با استفاده از بینایی ماشین، یادگیری عمیق و یادگیری ماشین قدرت فراوانی به ربات‌های گذشته داده‌اند و در حال حاضر ربات‌ها می‌توانند کارهای بسیار متنوع‌تری را انجام دهند. ما در مقاله‌ای دیگر تفاوت رباتیک و هوش مصنوعی را بررسی کرده‌ایم. یکی از جذاب‌ترین استفاده‌های هوش مصنوعی در رباتیک، استفاده از بینایی ماشین و پردازش تصویر برای دستور به ربات‌هاست. ربات‌هایی که بر اساس یک مختصات مشخص فعالیت می‌کردند و درکی از محصول یا جزئیات آن نداشتند، با بینایی ماشین می‌توانند به درک کافی از محیط برسند و کارهای بسیار پیچیده‌تر را با دقت بسیار بالایی انجام دهند.

استفاده همزمان از فناوری‌ها (مثال خودروی خودران)

خودروهای خودران که در حال حاضر ارائه می‌شوند جزء موارد پیچیده و چند جنبه‌ای هستند که از بخش‌های مختلف هوش مصنوعی استفاده می‌کنند. برای شناسایی بیشتر محیط از بینایی ماشین و یادگیری عمیق بهره می‌برند، برای دستورهای صویت از پردازش گفتار و پردازش زبان طبیعی استفاده می‌کنند و برای مسیریابی با تحلیل کلان داده‌ها به بهینه‌ترین مسیر برای خود می‌رسند. این سیستم‌های پیچیده با یادگیری عمیق و بیشتر شدن داده‌ها می‌توانند خطای خود را کاهش دهند و بهتر از راننده‌های باتجربه مسیر را رانندگی کنند. البته هنوز این سیستم‌ها به این قدرت نرسیده‌اند اما انتظار می‌رود در سال‌های آینده انتظار چنین ماشین‌هایی را داشت. این خودروهای حتی می‌توانند با کمک کلان داده‌ها تعمیرات مورد نیاز را زودتر از موعد پیش‌بینی کنند و جلوی خسارت‌های بیشتر را بگیرند.

عناوین شغلی مرتبط با هوش مصنوعی چیست؟

با گسترش روزافزون نیاز شرکت‌ها به افراد متخصص هوش مصنوعی، بسیاری از عناوین شغلی در شرکت‌ها ایجاد شد و افرادی در این زمینه‌ها نیاز بود. عناوینی مانند تحلیل‌گر کلان داده، متخصص بینایی ماشین، مهندس پردازش زبان طبیعی، مهندس هوش مصنوعی، متخصص یادگیری ماشین و یادگیری عمیق و معمار کلان داده فقط بخشی از افرادی است که در این زمینه به آنها نیاز است. کارهای کوچک و غیر مهندسی هم در زمینه هوش مصنوعی ایجاد شد که آن هم می‌تواند افرادی به خود مشغول کند. کارهایی مانند لیبل زنی در تصاویر فعالیت‌هایی است که هرچند کوچک بنظر می‌رسند اما تاثیر بسزایی بر نتیجه کار متخصصین دارند.

هوش افزوده (Augmented Intelligence) در هوش مصنوعی چیست؟

معمولاً سامانه‌های هوش مصنوعی به صورت یک سیستم جداگانه از انسان و به عنوان جایگزین آن کار را اجرایی می‌کنند. سیستم‌های هوش افزوده قرار نیست جایگزین انسان شوند و برعکس با استفاده از اطلاعات در لحظه‌ی انسان، می‌توانند کارهایی را انجام دهند. به طور مثال دستیارهای صوتی Siri با استفاده از اطلاعات در لحظه‌ای که از پردازش زبان انسان به دست می‌آورد، یک پاسخ متناسب با درخواست شما می‌دهد. حال هوش افزوده به این صورت است که به کمک ذهن شما می‌آید و با تحلیل صوت افراد، پاسخ‌های مناسبی را به شما مخابره می‌کند. به این صورت در یک لحظه علاوه بر هوش مصنوعی از هوش انسانی هم استفاده می‌شود.

کاربردهای هوش مصنوعی چیست؟

بسیاری از افراد از کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف خبر ندارند. فناوری‌های مختلف هوش مصنوعی می‌توانند حوزه‌های مختلف را متحول کنند و فرآیندها را به بهینه‌ترین حالت ممکن درآورند. ما در مقالات مختلف این کاربردها را به صورت دقیق بررسی کردیم ولی در این بخش یک توضیح کلی در هر حوزه در اختیار شما قرار می‌دهیم.

امنیت

برای ایجاد امن‌ترین فضا هم از نظر محیطی و هم سایبری، هوش مصنوعی یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های لازم است. با توجه به اینکه افرادی که برای ضربه و حمله به امنیت می‌توانند از هوش مصنوعی استفاده کنند اگر شما از آن استفاده نکنید دیگر نمی‌توانید امنیت را ایجاد کنید. محصولاتی مانند پلاک خوان یا ایجاد منطقه امن در امنیت محیطی محصولاتی است که طرفداران زیادی در حال حاضر دارد و از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.

ما در مقاله‌ای جداگانه تمامی بخش‌های استفاده از هوش مصنوعی در امنیت محیطی و سایبری را تشریح کرده‌ایم.

هوش مصنوعی در امنیت

صنعت

زمانی که ماشین‌ها و ربات‌ها وارد صنعت شدند توانستند پیشرفت زیادی را ایجاد کنند و بسیاری از صنایع به طور کامل دچار تحول شد. حال پیش بینی می‌شود اضافه شدن AI به صنایع می‌تواند تحول بزرگتری ایجاد کرد. مسائلی مانند کنترل کیفیت هوشمند، ربات‌های هوشمند، مدیریت زنجیره تامین و بهینه‌سازی فرآیند تولید بخشی از کارهایی است که هوش مصنوعی می‌توانند به بهترین نحو برای صنایع ایجاد کند. البته می‌تواند فضاهای جدیدی هم برای صنایع ایجاد کند که در مقاله‌ای جداگانه به طور کامل به این بخش پرداختیم.

هوش مصنوعی در صنعت

کشاورزی

بسیاری از فرآیندهای کشاورزی هوشمند نیست و یکی از حوزه‌هایی است که حتی در خارج از ایران هدررفت بالایی دارد. به همین دلیل فضا برای استفاده هوش مصنوعی در آن بسیار زیاد است. پروژه‌های بسیار زیادی در این زمینه در حوزه کشاورزی و دامپروری اجرایی شده است که کارآمدی و بهره‌وری سیستم‌ها را بسیار افزایش داده است. سمپاشی هوشمند، ربات‌های کشاورز، آبیاری هوشمند، محافظت از دام و ... جزء فعالیت‌هایی است که هوش مصنوعی می‌تواند به طور دقیق آنها را مدیریت کند. در مقاله‌ی جداگانه‌ای تمامی راهکارها برای استفاده از AI در کشاورزی را بررسی کرده‌ایم.

هوش مصنوعی در کشاورزی

پزشکی

هر تکنولوژی یا فناوری در صورتی که توانایی بهبود وضعیت سلامتی انسان را داشته باشد، به سرعت از آن استفاده می‌شود. بسیاری بر این باورند که هوش مصنوعی می‌تواند پزشکی را به صورت کلی متحول کند و خطاهای انسانی را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. ارائه درمان شخصی سازی شده، پیشگیری از آسیب‌های ورزشی، افزایش سرعت کشف داروها، بازوها و ربات‌های جراح و ... فقط بخشی از کارهایی است که AI می‌تواند در بخش پزشکی انجام دهد. تمامی کاربردها و توضیحات لازم برای این حوزه در مقاله‌ای جداگانه تشریح شده است.

هوش مصنوعی در پزشکی

خرده فروشی 

فروشگاه‌های بزرگ و کوچک می‌توانند تغییرات زیادی را در بخش‌های مختلف خود ایجاد کنند. در این حوزه با توجه به اینکه مدیران می‌توانند به سود بیشتر برسند و هم‌چنین هزینه‌های خود را کاهش دهند یکی از حوزه‌های پیشرو در صنعت هوش مصنوعی است. تحلیل رفتار مشتریان، بهبود خدمات، بهبود انبارداری، مدیریت موجودی‌ها، نفر شمار مشتریان،  پرداخت هوشمند و ... فقط بخشی از خدماتی است که در حوزه خرده فروشی می‌توان ارائه داد. کارآمدی این سیستم‌ها در جهان و ایران خود را نشان داده است و استفاده از آن در فروشگاه‌های پیشرو در این صنعت آغاز شده است. برای اطلاعات بیشتر در مورد کاربردها در این زمینه می‌توانید این حوزه از خدمات دیدبان را مطالعه و بررسی کنید.

هوش مصنوعی در خرده فروشی

انرژی

در بسیاری از کشورها بحث بحران انرژی یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌هاست. به همین دلیل AI می‌تواند نقش حیاتی در بهینه‌سازی خطوط و مصرف و هم‌چنین کاهش هدررفت ایفا کند. مسائلی مانند شخصی سازی استفاده برای مصرف کننده، ذخیره انرژی، مدیریت هوشمند شبکه توزیع و ... می‌تواند نقش زیادی در بهبود وضعیت انرژی در کشور ما و در جهان باشد. ما در بخش جداگانه‌ای کاربردها در انرژی را بررسی کرده‌ایم.

کاربرد هوش مصنوعی در صنعت انرژی

ورزش

صنعت ورزش یکی از اولین بخش‌هایی است که توسط آن تکنولوژی‌ها به مردم نمایش داده می‌شود. به همین دلیل از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌توان گفت بسیاری از فناوری‌ها را شما برای اولین بار در مسابقات و رویدادهای ورزشی مشاهده می‌کنید. غول‌های فناوری تلاش می‌کنند بهترین‌های خود را در صحنه ورزش به نمایش بگذارند تا بتوانند علاوه بر نشان دادن قدرت خود، بازخورد مناسبی نیز از مخاطب دریافت کنند. داوری مسابقات به صورت هوشمند، بهبود امنیت ورزشگاه‌ها، استفاده از AI در نحوه فیلمبرداری و ... فقط بخشی از استفاده‌های این فناوری‌ها در حوزه ورزش است. ما در بخش جداگانه‌ای تمامی موارد لازم در این حوزه را بررسی کرده‌ایم.

هوش مصنوعی در ورزش

صنعت فیلم

صنعت فیلمسازی نیازهای متفاوتی از نظر تکنولوژی دارد که هوش مصنوعی می‌تواند به آن کمک کند. بخش‌های مختلفی از فیلم‌سازی نیاز به خلاقیت و فناوری‌های مختلف دارند و در این بخش‌ها AI می‌تواند تحول عظیمی ایجاد کند. نوشتن فیلمنامه، انتخاب بازیگران، تست گریم، طراحی صحنه، ربات فیلمبردار و ... فقط بخشی از فعالیت‌هایی است که می‌تواند تاثیر زیادی از AI بپذیرد. ما در صفحه‌ای جداگانه تمامی این موارد را به دقت بررسی کرده‌ایم.

هوش مصنوعی در صنعت فیلم

صنعت آموزش

آموزش سنتی و جدید مشکلات بسیار زیادی دارند و برای بسیاری از افراد به اندازه کافی مفید نیستند. این آموزش‌های برای هر فرد با توجه به نیازهای او شخصی سازی نشده است، محیط آموزشی مناسب همه نیست، محتواها بسیار تکراری شده‌اند و نحوه‌ی یکسانی برای آموزش آنها وجود دارد و بسیاری از مشکلات دیگر که در تمام انواع آموزش‌ها وجود دارد. AI می‌تواند در تمامی بخش‌های نقش تعیین کننده‌ای را ایفا کند و آموزش را تا حد زیادی تحت تاثیر خود قرار دهد. تمامی استفاده‌های این فناوری‌ها در آموزش را در صفحه‌ی مربوط به خود به طور کامل بررسی کرده‌ایم.

هوش مصنوعی در صنعت آموزش

معماری

در سال‌های اخیر ورود هوش مصنوعی به حوزه‌هایی که خلاقیت در آنها حرف اول را میزند، بسیار مورد سوال بود. بسیاری این اعتقاد را داشتند که در این حوزه‌ها احتمالاً AI توانایی رقابت با انسان را نخواهد داشت. با این وجود رفته رفته و با معرفی محصولات مختلف در این حوزه، بسیاری از این باورها به طور کامل از بین رفت. در حال حاضر ابزارهای متفاوت هوش AI در اختیار است که می‌توان از آنها استفاده کرد. از طراحی داخلی تا طراحی نمای ساختمان را می‌تواند به کمک این ابزارهای به دقت ترسیم کرد.

هوش مصنوعی در معماری

ساخت و ساز

یکی از دغدغه‌های اصلی در ساخت و ساز، سرعت آن و هم‌چنین انجام کارهای سخت است. بسیاری از فعالیت‌های مهم در ساختمان سازی سخت و خطرناک هستند که ربات‌های هوشمند می‌توانند این کارها را انجام دهند. از طرفی برای طراحی‌های سازه‌ای می‌توانند بسیار کارا باشند و وزن سازه‌ها را تا حد خوبی کاهش دهند. این می‌تواند هزینه‌های ساخت را کاهش دهد. هم‌چنین در بحث مدیریت پروژه می‌تواند سرعت اجرای کار را افزایش داده و بر اساس داده‌ها وظایف را دقیق‌تر و واقعی‌تر زمان‌بندی کنیم. بحث‌های امنیتی هم می‌تواند به مدیریت هرچه بهتر پروژه کمک کند. ما تمام موارد لازم برای صنعت ساخت و ساز که AI می‌تواند به آن کمک کند را در بخش مربوط به خود بررسی کردیم.

هوش مصنوعی در صنعت ساختمان سازی

کنترل ترافیک

ترافیک‌های آزاردهنده تبدیل به یک عادت در شهرهای بزرگ شده‌اند و در بسیاری از موارد وقت و انرژی بسیار زیادی از افراد را هدر می‌دهند. هوش مصنوعی در این جهت می‌تواند کمک کند تا مدیریت ترافیک به بهترین نحو ممکن انجام شود. بهینه‌سازی چراغ‌های راهنمایی، مدیریت هوشمند پارکینگ‌های حاشیه‌ای، بهینه‌سازی مسیر خودروها و عوارضی هوشمند فقط بخشی از کاربردهای هوش مصنوعی در بهبود ترافیک‌های شهری هستند. این موارد می‌تواند کمک بسیاری در کاهش مصرف سوخت، کاهش اتلاف وقت شهروندان و بهبود شرایط شهرهای بزرگ به صورت ملموس بکند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید به صفحه مربوط به این حوزه مراجعه کنید.

هوش مصنوعی در کنترل ترافیک

رسانه

با توجه به ارتباط بسیار زیاد مردم با رسانه‌ها، استفاده از آن برای نشان دادن قدرت تکنولوژی و بازخورد بسیار مفید است. به همین دلیل قدرت‌های بزرگ تکنولوژی جدیدترین و قوی‌ترین الگوریتم‌های توسعه داده شده را در رسانه‌ها به نمایش می‌گذارند که نمونه‌های آنها را در نمایش مسابقات ورزشی می‌توان مشاهده کرد. استفاده از واقعیت افزوده، ویرایش فیلم هوشمند، تولید محتوای شخصی سازی شده، تبلیغات هدفمند و ... جزء مواردی است که در رسانه‌های مختلف در حال استفاده هستند. در بخش‌هایی از رسانه‌ها با اینکه بالاترین سطح‌های الگوریتم‌ها در حال استفاده است، با این حال مردم به صورت مستقیم متوجه هوشمندی آن نمی‌شوند. یکی از مهمترین مثال‌های آن پیشنهادگرهای هوشمندی مانند سیستم پیشنهادگر یوتیوب است که با توجه به انتخاب‌های قبلی شما می‌تواند بهترین ویدیوهای جدید را پیشنهاد دهد.

هوش مصنوعی در رسانه

بازاریابی

یکی از بخش‌هایی که برای کسب و کارها بسیار جذاب است، استفاده از هوش مصنوعی در بازاریابی آنهاست. این کار می‌تواند هزینه‌های کار را بسیار کاهش داده و کیفیت را تا حد خوبی حفظ و یا حتی افزایش دهد. کارهایی مانند تولید محتوای هوشمند، مدیریت محتوای هوشمند، طرح‌های گرافیکی هوشمند، ویرایش فیلم هوشمند، صداگذاری حرفه‌ای هوشمند، مدیریت شبکه‌های اجتماعی و ... می‌توانند وضعیت بازاریابی حال حاضر کسب و کارها را دگرگون کنند. به همین دلیل بسیاری از متخصصین این حوزه به سمت استفاده از انواع این روش‌ها رفته‌اند. ما در صفحه‌ی این حوزه بخش‌های مختلف آن را با جزئیات زیاد بررسی کرده‌ایم.

هوش مصنوعی در بازاریابی

محیط زیست

فناوری‌های مختلف می‌تواند در مقیاس بزرگ به بهبود کیفیت زندگی انسان و موجودات دیگر کمک کند. بسیاری از این فناوری‌ها می‌توانند به حفظ، نگهداری و بهبود وضعیت محیط زیست بسیار کمک کنند. پیشرفت خودروهای برقی و خودران، سیستم‌های هوشمند کشاورزی، ربات‌های تفکیک زباله، پیش‌بینی آتش سوزی در جنگل، استفاده هوشمند از انرژی تجدیدپذیر و کارهایی از این دست می‌تواند بسیاری از مشکلات حال حاضر محیط زیست را کاهش دهد. در برخی کشورهای پیشرفته استفاده از این سیستم‌ها در دستور کار قرار گرفته و در بخش‌هایی از ایران هم در حال اجراست که در سال‌های آینده بسیار گسترده‌تر و حرفه‌ای تر ادامه پیدا خواهد کرد. برای اطلاعات کامل‌تر و دقیق تر در این زمینه می‌توانید به صفحه مربوط به این حوزه در سایت مراجعه کنید.

هوش مصنوعی در محیط زیست

معدن

صنعت معدن و معدن کاری یکی از کارهای بسیار پیچیده، خطرناک و با حساسیت بسیار بالاست. به همین دلیل استفاده از فناوری‌ها می‌تواند جان انسان‌های بسیار زیادی را از خطرات حفظ کند و کارها را با سرعت و دقت بالاتری اجرایی کند. فعالیت‌های متنوعی را در معادن مختلف با توجه به نیازهای هر معدن می‌توان به کمک فناوری‌ها و ربات‌ها انجام داد. انجام کارهای خطرناک توسط ربات، ایجاد دوقلوهای دیجیتال،‌ سورتینگ هوشمند، پیش‌بینی تعمیر تجهیزات و اکتشاف هوشمند فقط بخشی از کارهایی است که فناوری می‌توان با دقت بسیار بالا اجرایی کرد. برای اطلاعات بیشتر در این بخش می‌توانید صفحه مربوطه را مطالعه کنید.

هوش مصنوعی در معدن

چالش‌های اخلاقی در هوش مصنوعی چیست؟

ابزارهای هوش مصنوعی توانایی اجرایی طیف وسیعی از فعالیت‌های انسانی را دارند. یکی از مسائلی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است، چالش‌های اخلاقی این ابزارها هستند. با توجه به اینکه الگوریتم‌های یادگیری ماشین و عمیق در مرحله آموزش خود، داده‌ها را از انسان‌ها دریافت می‌کنند، این مسئله می‌تواند تفکرات خاصی را سرکوب یا تایید کند.

به همین دلیل در مراحل توسعه ابزارها باید توجه داشت که داده‌های مدنظر با سوگیری در اختیار الگوریتم‌ها قرار نگیرند. این سوگیری‌ها می‌تواند بی‌اخلاقی را در ابزارها نهادینه کرده و آن را تا حد زیادی تثبیت و گسترش دهد. این بی‌اخلاقی‌ها در ابزارهایی که داده‌هایی در زمینه‌های علوم انسانی را به عنوان داده‌های اولیه دریافت می‌کنند بسیار می‌تواند بیشتر باشد. به طور مثال Chat-GPT که می‌تواند با استفاده از داده‌های جمع آوری شده پاسخ افراد را بدهد، می‌تواند با استفاده از پاسخ‌های نادرست و جهت دار، بی‌اخلاقی را تا حد زیادی گسترش دهد.

مقررات و قوانین لازم برای هوش مصنوعی

تنظیم قوانین برای هوش مصنوعی و فناوری که شناخت دقیقی از کاربردها و فضای آینده آن وجود ندارد کار بسیار سختی است. قوانین باید بتواند از حریم خصوصی افراد و حق نشر آنها حفاظت کامل را به عمل آورد اما این موارد در بسیاری از اتفاقات مورد بحث و جدل طرفین هستند. در چند سال گذشته چندین چند شکایت به دلیل استفاده و پخش برخی تصاویر ساخته شده توسط هوش مصنوعی از شرکت‌های سازنده رخ داده است. هم‌چنین استفاده از تصاویر افراد برای ساخت تصویر از فردی مشابه آن هم بسیار مورد توجه بوده است. با گسترش این موارد و وارد شدن در حوزه‌های مختلف این استفاده‌های غیرقانونی می‌تواند بسیار بیشتر و عمیق‌تر شود.

در ایران در حال حاضر قوانین خاصی برای هوش مصنوعی تصویب نشده است اما در سال‌های آینده احتمال بسیار زیاد قوانین مختلفی مانند بسیاری از کشورهای پیشرفته وضع خواهد شد. نحوه اجرایی کردن قوانین می‌تواند در رشد درست و اصولی این فناوری بسیار کمک کننده باشد و جلوی سوء استفاده‌ها را بگیرد.

زبان‌های برنامه نویسی هوش مصنوعی چیست؟

برنامه‌نویسان و متخصصان از زبان‌های مختلفی برای این مورد استفاده می‌کنند. محبوب‌ترین و اصلی‌ترین زبان برنامه نویسی برای هوش مصنوعی پایتون است. این زبان با توجه به دستورات و زبان کاربر پسند توانسته نظر بسیاری را به خود جلب کند. هم‌چنین وجود کتابخانه‌های بسیار قدرتمند یک مزیت بسیاری مهم برای این زبان ایجاد کرده است. برنامه‌نویسان با استفاده از این کتابخانه‌ها می‌توانند کار خود را بسیار سریع‌تر و راحت تر اجرایی کنند. با اینکه بسیاری از متخصصین از Python استفاده می‌کنند اما زبان‌های دیگری هم هستند که می‌توان به کمک آنها هوش مصنوعی را توسعه داد. زبان جاوا، جاوا اسکریپت، ++C ، جولیا (Julia) و Lisp جز مواردی است که می‌توان در این زمینه استفاده کرد. ما در این بخش برخی از مهمترین کتابخانه‌های پایتون را به شما معرفی می‌کنیم.

معتبرترین کتابخانه‌های Python

معمولاً از لفظ کتابخانه زمانی استفاده می‌شود که در بخشی تعدادی کتاب در آن نگهداری می‌شود تا در زمان مشخص بتوان از آن کمک گرفت. در برنامه‌نویسی هم این کتابخانه‌ها برای مقاصد مشخص به صورت از پیش آماده شده قرار گرفته اند. برنامه‌نویسان دیگر می‌توانند از این کتابخانه‌ها برای سرعت بیشتر کار خود استفاده کنند تا به راحتی بتوانند پیشرفت‌های بعدی را رقم بزنند. پایتون بیش از هزاران کتابخانه دارد که متخصصان باید بدانند کدام یک از این کتابخانه‌ها برای کار آنها مفید است.

کتابخانه‌ی TensorFlow که برای یادگیری ماشین و عمیق توسط گوگل توسعه پیدا کرده است، یکی از کتابخانه‌های پر استفاده در پایتون است. کتابخانه‌های NumPy (محاسبات علمی و یادگیری ماشین)، Pandas (تحلیل کلان داده و مهندسی داده) و PyTorch (یادگیری عمیق و یادگیری ماشین) فقط بخشی از هزاران کتابخانه‌ی پایتون هستند که یکی از عوامل محبوبیت آن هم به حساب می‌آیند. برای انتخاب کتابخانه مناسب ابتدا باید حوزه و کاری که می‌خواهید انجام دهید را مشخص کنید و سپس بهترین و قوی‌تری موارد در کتابخانه برای کار خود را برگزینید. به این صورت کار شما با سرعت بسیار بیشتری روبه جلو حرکت خواهد کرد.

بهترین راه یادگیری هوش مصنوعی چیست؟

بسیاری از جوانان و افراد مختلف با دانش برنامه‌نویسی یا بدون داشتن دانش اولیه به دنبال شروع یادگیری هوش مصنوعی هستند. در این مورد بهتر است دقت کافی را داشته باشید تا ابتدا پایه‌های اصلی لازم برای یادگیری هوش مصنوعی را بردارید. اینکه هوش مصنوعی چیست و چگونه کار می‌کند قدم اولی است که باید بردارید. در این زمینه چندین سایت و فرد برای آموزش مطرح هستند. دوره AI For Everyone از Andrew Ng یکی از دوره‌هایی است که برای شروع شناخت هوش مصنوعی مناسب است. هم‌چنین از Andrew Ng دوره‌های دیگری از سایت coursera مانند Deep Learning Specialization و Machine Learning Specialization جز مواردی است که برای فهم اولیه این موارد می‌تواند بسیار مفید باشد.

به طور کلی در زمینه‌ی هوش مصنوعی سایت‌های coursera ، Udemy ، Data Camp ، AWS و Udacity برای یادگیری این موارد آموزش‌های بسیار مناسبی دارند. در صورت کلیک بر روی هر یک از این اسامی یکی از بهترین دوره‌های هر یک از این سایت‌ها را مشاهده خواهید کرد. به زبان فارسی هنوز آموزش منظم و منسجمی در این زمینه وجود ندارد و بهتر است برای آموزش به همین سایت‌های انگلیسی مراجعه کنید. البته برخی از این آموزش‌های به زبان فارسی ترجمه شده‌اند و قابل استفاده هستند.

تاریخچه هوش مصنوعی چیست؟

شاید باور این موضوع سخت باشد اما اولین باری که چیزی شبیه به هوش مصنوعی در ذهن مردم به وجود آورد، کتابی به نام Erewhon نوشته Samuel Butler است. داستان این رمان در مورد آینده است جایی که ماشین‌ها قدرت آگاهی و فهم دارند. هم‌چنین پس از آن در فیلم تخیلی متروپولیس در سال ۱۹۲۷ برای اولین بار مفهوم یک ربات را به نمایش گذاشت که می‌توانست تمامی آگاهی یک انسان را داشته باشد. با این حال تمامی این موارد بخشی از ژانر علمی- تخیلی محسوب می‌شدند.

اتفاقات مختلفی در مسیر این فناوری رخ داد تا اینکه در سال ۱۹۵۵ جان مک کارتی برای اولین بار از نام artificial intelligence یا همان هوش مصنوعی برای عنوان یک کارگاه استفاده کرد. از آنجا به بعد بود که کم کم این کلمه در بین متخصصین برای عنوان این فناوری جا افتاد. مک کارتی هم‌چنین سال ۱۹۵۸ زبان برنامه‌نویسی Lisp را توسعه داد که یکی از محبوب‌ترین زبان‌ها در آن زمان بود.

شاید بسیاری سامانه‌های پاسخگو را با Chatgpt و خودروهای خودران را با تسلا به یاد بیاورند ولی اولین سامانه پاسخگو با نام ELIZA در سال ۱۹۶۵ معرفی شد و اولین خودروی خودران در سال ۱۹۸۶ توسط بنز اجرایی شد. ما در مقاله تاریخچه هوش مصنوعی تمامی این موارد و بیشتر از آن را با جزئیات بیشتر بررسی کرده‌ایم.

شرکت‌های معروف خارجی در زمینه هوش مصنوعی

ما در این بخش سعی کردیم شرکت‌هایی که در حوزه‌های مختلف و با رویکردهای متفاوت توانسته‌اند کارهای بزرگ و جدی در این زمینه اجرایی کنند را بررسی کنیم. بسیاری از شرکت‌ها مانند گوگل، آمازون، انویدیا، IBM و ... در داخل خود تیم‌های حرفه‌ای هوش مصنوعی دارند که فعالیت‌های متنوعی را انجام می‌دهند. ما بیشتر سعی کردیم شرکت‌هایی که تمرکز کلی آنها بر روی انجام فعالیت‌های مختلف به کمک هوش مصنوعی است را اینجا معرفی کنیم. این شرکت‌ها تمامی موارد نیستند و در صورتی که شرکت بزرگ دیگری می‌شناسید حتماً در بخش نظرات برای ما قرار دهید. ما تلاش می‌کنیم این لیست را بهینه‌تر کنیم.

Open AI

این شرکت یکی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌ها در زمینه هوش مصنوعی هستند. Chat GPT به عنوان یکی از محصولات اصلی این شرکت، جز مواردی است که بیشتر افراد با آن آشنایی دارند. شرکت Open AI محصولات دیگری از جمله DALL-E و Sora هم دارد که هر کدام خصوصیات مربوط به خود را دارند. جالب است این نکته را بدانید که این شرکت یک سازمان غیر انتفاعی است که مایکروسافت و ایلان ماسک از سرمایه‌گذاران آن هستند. شما در حال حاضر به صورت رایگان می‌توانید از امکانات محصولاتی مانند ChatGPT استفاده کنید و قدرت هوش مصنوعی را از نزدیک لمس کنید.

Telesign

این سازمان در تلاش است تا با هوش مصنوعی از تقلب‌ها و کلاهبرداری‌های آنلاین جلوگیری کند. این سامانه با سرعت و دقت بالا می‌تواند هویت افراد را تایید کند و به شرکت‌های دیگر کمک می‌کند تا از امنیت کاربران خود محافظت کنند. برنامه‌های مختلفی مانند fiverr که یک سامانه فریلنسری است برای تایید هویت آنلاین افراد از این سامانه استفاده می‌کنند. هم‌چنین سازمان‌های تولید بازی مانند EASports و Ubisoft برای جلوگیری از تقلب در بازی‌ها از محصولات این سازمان استفاده می‌کنند. همان‌طور که میدانید در بیشتر سامانه‌های آنلاین یافتن تقلب و اکانت‌های مخرب و غیر واقعی بسیار با اهمیت و حیاتی است و به همین دلیل این شرکت‌ها رشد بسیار زیادی را تجربه کرده‌اند.

Machina Labs

این شرکت با استفاده از آخرین فناوری‌های رباتیک و تلفیق آن با هوش مصنوعی سعی دارد فرآیند کارخانه‌ها و تولید محصولات را به بهینه‌ترین حالت ممکن برسانند. این شرکت با استفاده از آخرین فناوری‌ها در ساخت پیچیده‌ترین محصولات همکاری می‌کنند. ناسا، نیروی هوایی ارتش آمریکا و صنایع مختلف در حال استفاده از ربات‌ها و خدمات Machina هستند. این شرکت در ساخت فضاپیما‌ها، خودروها، هواپیماها و کشتی‌های جنگی و ... در حال فعالیت است و یکی از شرکت‌های مطرح در زمینه هوش مصنوعی و رباتیک به حساب می‌آید.

Artera

سامانه Artera در تلاش است تا با وارد کردن هوش مصنوعی در مسیر درمان بیماران، این مسیر را هوشمند کند. با کمک این سامانه مسیر هر درمان برای بیمار مورد بررسی قرار می‌گیرد و تلاش می‌شود یک ارتباط موثرتر با بیمار ایجاد شود. در حال حاضر این سامانه در حال کمک به درمان بیش از ۱۰۰میلیون نفر است و آنقدر خوب عمل کرده است که ۷۲ درصد در زمان تیم درمان صرفه‌جویی کرده است. استفاده از فناوری‌های جدید در زمینه‌های پزشکی یکی از مواردی است که بسیار به آن توجه شده است.

Vorto

شما با یکی از سازمان‌های قدرتمند مدیریت زنجیره تامین روبه رو هستید که توانسته به کمک هوش مصنوعی تحول خوبی در این زمینه ایجاد کند. این سامانه با استفاده از فناوری توانسته برای خریداران، تامین کنندگان و سازمان‌های لجستیکی یک مزیت رقابتی قدرتمند را ایجاد کند. سازمان‌هایی که از این سامانه استفاده می‌کنند، به کمک این سامانه در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۸۹ میلیون دلار صرفه‌جویی داشته اند. این سامانه ادعا کرده است که مخارج مدیریت زنجیره تامین را می‌تواند تا ۴۰درصد کاهش دهد که این مقدار در این حوزه بسیار زیاد و حیاتی است.

Anduril

این شرکت در حال فعالیت در زمینه هوش مصنوعی در صنایع نظامی است. Anduril سازنده پهپادهای شناسایی، پدافندهای هوایی پیشرفته، پهپاد پشتیبانی حرفه‌ای، موتور موشک جامد، سامانه امنیت محیطی و فنس مجازی و بازرسی‌های دریایی تولیدات این مجموعه است. در تمامی این موارد به شکل جدی از فناوری‌های روز در حال استفاده است و ارتش آمریکا در حال استفاده از بسیاری از سامانه‌های این شرکت است. این شرکت با حدود ۳۰۰۰ کارمند یکی از شرکت‌های بسیار بزرگ در این زمینه به حساب می‌آید.

هوش مصنوعی در ایران

همان‌طور که در تاریخچه هوش مصنوعی بررسی کردیم، کارو لوکاس اولین فردی است که این دانش را تدریس و وارد ایران می‌کند. بسیاری او را پدر علم رباتیک و هوش مصنوعی ایران می‌دانند. متخصصان ایرانی در این سال‌ها توانسته‌اند در زمینه‌های مختلفی محصولات قدرتمند ایجاد کنند. با توجه به اینکه بیشتر این علم در سطح اینترنت انتشار پیدا می‌کند و آموزش در این زمینه فراوان است بسیاری از متخصصان و برنامه‌نویسان ایرانی به سمت این فناوری گرایش پیدا کرده‌اند.

ما در مقالات منتشر شده در زمینه هوش مصنوعی در جهان ۱۵ هستیم اما در زمینه آمادگی سازمان‌ها برای پذیرش هوش مصنوعی جایگاه مناسبی نداریم. ما در بین ۱۹۳ کشور جایگاه ۸۴ ام رو داریم و این موضوع می‌تواند باعث عدم استفاده سازمان‌ها از هوش مصنوعی شود. مدیران و مسئولین سازمان‌های مختلف باید سریع‌تر امکانات استفاده از هوش مصنوعی در بخش خود را فراهم کنند تا بتوانند کارها را با دقت و سرعت بیشتر انجام دهند.

نمونه‌هایی از محصولات هوش مصنوعی در ایران

در شرکت‌های ایرانی محصولات متفاوتی توسعه و در اختیار قرار گرفته است. ما تلاش کردیم تعدادی از محصولات مهم شرکت‌‌های مختلف را در این بخش معرفی کنیم. شرکت‌های ایرانی با تکیه بر علم روز توانسته‌اند محصولات خوبی را ارائه کنند که تعدادی از آنها را در پایین معرفی می‌کنیم.

سامانه ترددشمار دیدبان

این سامانه برای مکان‌های حضوری مانند فروشگاه‌ها، نمایشگاه‌ها، مدارس، بیمارستان‌ها، ساختمان‌های اداری و مراکز تجاری طراحی شده است. با کمک این سامانه شما می‌توانید آمار تمام افراد ورودی و خروجی محل مورد نظر را به صورت دقیق در اختیار داشته باشید. هم‌چنین به کمک یادگیری عمیق و پردازش تصویر می‌توانید جنسیت و کودک یا بزرگسال بودن افراد را نیز تشخیص دهید. این سامانه با قدرت بالای شمارش افراد می‌تواند در زمینه‌های بازاریابی، HSE، مدیریت مجموعه، مدیریت منابع انسانی و ... بسیار کارا و مفید باشد.

فارس آوا

سامانه فارس آوا که توسط متخصصین عامراندیش توسعه داده شده است، با استفاده از دریافت صوت می‌تواند متن دقیق آن را ایجاد کند. این سامانه با پردازش زبان طبیعی و با دقت بالایی در زبان فارسی می‌تواند به نیازهای فارسی زبانان پاسخ دهد. فارس آوا نسبت به مشابه‌های خارجی برای زبان فارسی دقت بالاتری دارد و حتی می‌تواند به سادگی متن را به صورت خودکار تبدیل به زیرنویس ویدیو کند. این سامانه از فرمت‌های مختلف صوت پشتیبانی می‌کند و تا سال ۱۴۰۳ حدود ۳۰ هزار ساعت فایل صوتی را تبدیل به متن روان کرده است.

سامانه هما (هوش مالی آرنیکا)

آرنیکا پردازش با استفاده از فناوری‌های روز سعی در حل مشکلات سازمان‌ها دارد. آرنیکا در ۶ بخش مهم کسب و کار محصولاتی ارائه کرده است:  مالی و حسابداری، تامین مالی، مالکیت داده، بازاریابی و برد، مدیریت هلدینگ و بورس

سامانه هما به عنوان یک سیستم پردازش اطلاعات، به عنوان دستیار مدیران سازمان‌ها در امور تصمیم‌گیری نقش‌آفرینی می‌کند.  مدیران می‌توانند تصمیمات مناسب برای اداره بهتر مجموعه تحت امر خود بگیرند و با پروسه بهبود مستمر در مجموعه روبرو خواهیم شد.قدرت هما برگرفته از کلان داده‌های جمع‌آوری شده توسط ربات‌های هوشمند است. این داده‌ها توسط درخت‌های تصمیم‌گیری و الگوریتم‌های هوش‌مصنوعی انحصاری شرکت آرنیکا پردازش می‌شوند و نتایج آنها در قالب مدل‌های چند بعدی در اختیار مدیران بخش‌های مختلف یک سازمان قرار داده می‌شود.

دژینو

برای پیدا کردن تقلب تبلیغاتی چه راه حلی وجود دارد؟ دژینو با کمک گرفتن از هوش مصنوعی سامانه‌ای ارائه داده است تا جلوی تقلب‌های تبلیغاتی را بگیرد. کلیک‌های تقلبی رقبا و بات‌ها بیش از ۲۵ درصد هزینه کسب وکارها در این زمینه را به خود اختصاص می‌دهد. این سامانه با پیدا کردن بهینه‌ترین کانال‌های تبلیغاتی و شناسایی تقلب‌ها از دارایی‌های شرکت محافظت می‌کند. در حال حاضر کسب وکارهای آنلاین زیادی در ایران از این سامانه استفاده می‌کنند.

سامانه توصیه گر سحاب

این سامانه توصیه‌گر به کمک داده‌های کاربران در فضای آنلاین می‌تواند شاخصه‌های متنوعی مانند علایق، محتوای مورد پسند و محتوا غیرجذاب از نظر کاربر را تعیین کرد. این موضوعی می‌تواند در مواردی مانند تبلیغات هدفمند، خدمات آنلاین بانکی، سایت‌های چندرسانه‌ای بسیار کاربرد داشته باشد. به طور کلی کار این سامانه استخراج سلایق کاربران و ارائه درست محتوا و تبلیغات به اوست. این بهینه‌سازی با استفاده از کلان داده‌ها و هوش مصنوعی رخ می‌دهد و باعث افزایش نرخ تبدیل، افزایش تعامل با مشتریان و در نهایت افزایش فروش شرکت می‌شود.

آی سورتر

این دستگاه با استفاده از پردازش تصویر و هوش مصنوعی کمک می‌کند تا محصولات کشاورزی مختلف را بر اساس دلخواه‌تان دسته بندی کند. سورت کردن در محصولات کشاورزی مانند برنج، پسته، قهوه، بادام، حبوبات و ... کاربرد فراوانی دارد و حتماً در مراحل مختلف انجام می‌شود. آی سورتر یک دستگاه کامل را تولید کرده است که می‌تواند حجم بسیار بالایی از محصول را با دقت بسیار بالا گروه‌بندی و دسته‌بندی می‌کند.

دانابات

این محصول به عنوان چت بات برای سایت‌های مختلف می‌تواند فعالیت کند. دانابات رابط هوشمند است که روابط شما با مشتریانتان را بهبود می‌بخشد و سرعت و دقت این ارتباط را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. چت‌بات‌ها در واقع دانشنامه کسب و کار شما هستند و مشکلات مشتریان را دریافت و بهترین حالت ممکن آنها را هدایت و راهنمایی می‌کنند. در انتها هم تمام این ارتباط‌ها را ثبت و نگهداری می‌کند و بر اساس تحلیل این داده‌ها، گزارش‌های مدیریتی قدرتمندی در اختیار شما قرار می‌گیرد.

سخن پایانی

ما در این مقاله تلاش کردیم تا اطلاعات کاملی در مورد این سوال که هوش مصنوعی چیست ارائه دهیم. با این وجود برای اطلاع دقیق و عمیق‌تر در مورد این مقوله باید مقالات و منابع بیشتری را مطالعه کنید. در بین مقاله سعی کردیم ارجاعاتی به مقالات یا سایت‌های دیگری بدهیم. بهتر است در حوزه خود مطالعات بیشتری در این حوزه داشته باشید. ما در هوش مصنوعی دیدبان تلاش می‌کنیم تا محصولات متنوع و قدرتمندی را در حوزه‌های مختلف ایجاد کنیم. در صورتی که در زمینه‌ی خود نیاز به توسعه محصول دارید می‌توانید از طریق فرم مشاوره هوش مصنوعی با ما در ارتباط باشید. امیدواریم بتوانیم در دیدبان نیازهای افراد و سازمان‌های مختلف در زمینه‌های متنوعی را به بهترین شکل مرتفع کنیم.

منابع ( TechTarget , IBM , McKinsey & Company ,  University of Illinois , Amazon)