۰ تا ۱۰۰ فروشگاه های زنجیره ای | تعریف، شرح وظایف پرسنل و هزینه راه اندازی
اگر در حوزه خرده فروشی فعالیت دارید، دانستن اینکه فروشگاه های زنجیره ای چیست و دقیقاً چگونه کار می‌کند بسیار با اهمیت است. شما باید بدانید که این فروشگاهها چه مزایا و معایبی دارند و چگونه می‌توان آنها را راه‌اندازی کرد. در این بخش تعداد بسیار زیادی از افراد مشغول فعالیت هستند و اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌تواند به رشد در آن کمک کند. با ما همراه باشید.
منظور از فروشگاه زنجیره ای چیست؟
فروشگاه زنجیره ای نوعی از خرده فروشی است که مکان‌ها و محل‌های متعددی دارد. این فروشگاهها همگی دارای نام، نشان، چینش و حتی محصولات یکسانی (در بیشتر موارد) برای فروش هستند. معمولاً مکان‌های این فروشگاهها در مناطق استراتژیک و در متراژ بزرگ ایجاد می‌شوند تا بتوانند تعداد بیشتری از مشتریان را پوشش دهند. این فروشگاهها اغلب دارای صرفه‌جویی در مقیاس هستند. به این معنی که به دلیل حجم بالای خرید می‌توانند هزینه‌های اولیه خود را کاهش دهند و محصولات را با قیمت مناسب‌تری به فروش برسانند.
در بیشتر این فروشگاهها تمامی مدیران و پرسنل آموزش، پوشش و نظم مخصوص به خود را دارند و یکسان سازی این موارد در بخش‌های مختلف رخ داده است. بهترین راه برای درک بیشتر این مفهوم می‌توانید مواردی مانند فروشگاههای کوروش و جانبو در ایران و Walmart و Costco در جهان را مشاهده کنید. شما در این فروشگاهها از بسیاری از جهات، تجربه مشتری یکسانی خواهید داشت. در بخش‌های بازاریابی و تبلیغات این فروشگاهها هم به صورت هماهنگ و توسط یک مدیریت واحد، وظایف را انجام می‌دهید.
نحوه کار فروشگاه های زنجیره ای چگونه است؟
فروشگاه های زنجیره ای یکی از ساختارهای جذاب در زمینه خرده فروشی مخصوصاً در زمینه FMCG یا کالاهای تندمصرف است. این سازمان‌ها با استفاده از یک سیستم متمرکز در تامین کالا، توزیع آن و فروش در فروشگاههای متعدد ایجاد شده‌اند. بسیاری از فروشگاههای زنجیره ای که مشاهده می‌کنید توسط برندهای مطرح در زمینه تولید محصولات مرتبط ایجاد شده‌اند. به طور مثال فروشگاه هفت که یکی از قدرتمندترین فروشگاههای زنجیره ای است توسط شرکت گلستان پایه گذاری شده است.
این فروشگاهها با ایجاد تمرکز محصولات و برندهای مختلف در یک محل امکان خرید راحت و با قیمت مناسب را برای مشتری فراهم می‌کنند. علاوه بر این با کمک سیستم‌های وفاداری مشتریان تلاش می‌کنند تا خریدهای افراد را به سمت خود هدایت کنند و یک سیستم پایدار بسازند. در زمینه بازاریابی هم می‌توانند یک فضای یکپارچه ایجاد کنند و با هزینه‌ی کمتری تبلیغات موثری را اجرایی کنند.
تفاوت فرانچایز با فروشگاه زنجیره ای
هر دو این موارد یک نهاد شرکتی بزرگ هستند ولی تفاوت‌های بسیار جدی دارند. فرانچایز نوعی کسب وکار است که به افراد مختلف این امکان را می‌دهد تا فضای خود را با یک برند معتبر بازگشایی کرده و محصولات آن را به فروش برسانند. با اینکه این دو مفهوم شباهت‌هایی دارند ولی تفاوت‌های بسیار بزرگی هم دارند که شامل موارد زیر است.
۱- مالکیت
در فروشگاههای زنجیره ای تمامی مالکیت مکان‌ها برای شرکت مادر است. این شرکت افرادی را برای انجام عملیات در این مکان‌ها استخدام کرده اما عمده تصمیمات استراتژیک و اصلی به عهده شرکت مادر و اصلی است.
این در حالی است که در فرانچایز هر مکانی مالک مخصوص به خود را دارد. مالک این محل حقوق فعالیت با برند اصلی را خریداری می‌کند اما در اجرای کار آزادی عمل بیشتری را در اختیار دارد. معمولاً شرکت‌های اصلی در بخش فرانچایز تلاش می‌کنند تا با ایجاد قوانینی نظم بیشتر ایجاد بکنند ولی مالکیتی ندارند.
۲- تامین مالی
برای شروع یک فروشگاه زنجیره‌ای فعالیت‌هایی شامل خرید محل، تجهیز فروشگاه، انبار کردن محصولات و استخدام افراد لازم است. تمامی این کارها و تامین مسائل مالی مربوط به آن با شرکت مادر است و باید آن را از طریق سود فروشگاههای دیگر یا وام‌های بانکی تامین کند.
اما در فرانچایز، بیشتر هزینه توسط مالک محل فروشگاه پرداخت می‌شود. حتی برای دریافت حق فعالیت با نام برند، فرانچایز دهنده هزینه‌ای را از مالک محل دریافت می‌کند. به این ترتیب بیشتر هزینه‌ها با مالک محل یا فرانچایز گیرنده است.
۳- سود
با توجه به تامین مالی و مالکیت کاملاً مشخص است که کل سود در فروشگاههای زنجیره ای به شرکت اصلی تعلق خواهد داشت. در این روش بقیه افراد کارمند و پرسنل فروشگاه هستند و مدیریت اصلی با شرکت مادر است.
این در حالی است که بیشتر سود در فرانچایز به مالکین فروشگاهها می‌رسد و فقط بخشی از آن به فرانچایز دهنده تعلق پیدا خواهد کرد.
۴- ریسک
در فروشگاه ها تمامی مسئولیت و ریسک برای شرکت مادر است. این شرکت تمامی هزینه‌ها و تامین مالی را انجام داده است و باید تعهدهای مالی خود را اجرایی کند. بقیه افراد گرچه مدیر یک فروشگاه باشند، کارمند هستند و ریسک خاصی متوجه آنها نیست.
در فرانچایز بیشتر ریسک عملیاتی برای مالکین محل فروشگاه است ولی بخشی از ریسک هم متوجه فرانچایز دهنده می‌شود. محل‌های مختلف در حال استفاده از برند شما هستند و ممکن است این برند متوجه مشکلاتی بشود. به همین دلیل شما باید با قواعد درست تا حد ممکن این ریسک‌ها را کاهش دهید.
۵- ثبات
در فروشگاه های زنجیره ای با توجه به اینکه تمام عملیات زیر نظر یک شرکت اجرایی می‌شود،کار بسیار با ثبات است و تجربه مشتری معمولاً در این زمینه در فروشگاههای مختلف یک برند، بسیار به هم شباهت دارد. معمولاً این شباهت‌ها برای مشتریان بسیار جذاب هستند و آنها می‌توانند به راحتی به تمامی فروشگاهها اعتماد کنند.
ولی وضعیت در فرانچایز کمی متفاوت است. در برخی از اوقات ممکن است خدمات هر محل با محل دیگر در این نوع از فروشگاه ها تفاوت‌هایی داشته باشد. با اینکه تلاش می‌شود این یکسان سازی و ثبات فراهم شود ولی با توجه به اینکه مالکیت مکانی وجود ندارد، ثبات به صورت کامل هم امکان پذیر نیست.
مزایای فروشگاههای زنجیره ای
فروشگاههای زنجیره ای در طول دهه‌ی گذشته به صورت بسیار سریعی رشد کرده‌اند. این مسئله نشان دهنده‌ی مزایای بالای این حوزه است. بسیاری از مشتریان برای خرید به این فروشگاه مراجعه می‌کنند و خریدهای اصلی خود را از آن انجام می‌دهند. این مسئله به دلیل مزایای بالای این فروشگاه‌هاست. مزایایی آن شامل موارد زیر است.
- قیمت‌های مناسب: با توجه به خرید محصولات در حجم بالا و امکان دریافت خریدهای با تخفیف امکان قیمت‌گذاری بهتری را نسبت به کسب وکارهای کوچک دارند.
- تبلیغات یکپارچه: با تبلیغ برند خود می‌توانند تمامی فروشگاهها را تبلیغ کنند و نیازی به تبلیغ شعبه به شعبه نیست.
- صرفه جویی در زمان: این فروشگاههای بزرگ بیشتر نیاز مشتریان را دارند و به راحتی می‌توان تمامی اقلام را از آنها خرید کرد.
- برنامه‌های وفاداری و تخفیف‌های مناسب: با خرید بیشتر مشتریان می‌توانند از تخفیف‌های بیشتری استفاده کنند که بسیار جذاب است.
- تنوع بالای محصولات: این فروشگاهها محصولات مختلف را در برندهای مختلف در اختیار دارند که دست مشتریان را بسیار باز می‌گذارد.
- فرصت‌های شغلی زیاد: این فضاها شغل‌های بسیار زیادی را ایجاد می‌کنند که بسیار مفید است.
معایب فروشگاههای زنجیره ای
در کنار تمامی مزایایی که دارد، بسیاری از افراد نگرانی‌هایی در زمینه‌های مختلف دارند. این فروشگاهها علاوه بر اینکه کسب وکارهای کوچک را تهدید می‌کنند، ازدحام بسیار بالایی دارند. در صورت حذف و کنار رفتن این مغازه‌های کوچک، بسیاری از این فروشگاهها امکان سرویس دادن را نخواهند داشت. به طور کلی ما برخی از معایب این فروشگاهها را در زیر بیان کردیم.
- تهدید برای کسب وکارهای کوچک: با توجه به قیمت‌های مناسب و تخفیف‌های این فروشگاهها دیگر بسیاری از خریداران به آنها مراجعه نمی‌کنند.
- عدم تعامل انسانی با همه‌ی مشتریان: با توجه به بزرگ بودن و زیاد بودن تعداد مشتریان امکان ارتباطات انسانی از افراد سلب می‌شود.
- هزینه‌ی بالای راه‌اندازی: با توجه به بزرگ بودن این فروشگاهها هزینه‌های بسیار زیادی دارند که تقریباً برای اکثر افراد حتی یک شعبه‌ی آن هم امکان پذیر نیست.
- وابستگی به تامین کنندگان: شما با توجه به خریدهای حجیمی که انجام می‌دهید بسیار به تامین کنندگان وابسته می‌شوید که می‌تواند کار شما را سخت کند.
- ازدحام و عدم امکان پاسخگویی: در برخی از اوقات با شلوغ شدن این فروشگاهها امکان پاسخگویی سریع وجود ندارد و نارضایتی در مشتری به وجود می‌آید.
هزینه و حداقل متراژ برای راه اندازی
با توجه به ماهیت گسترده این فروشگاهها، هزینه‌ی ایجاد آنها بسیار زیاد است. این هزینه به عوامل مختلفی مانند قیمت ملک و میزان بزرگی آن بستگی دارد. شما می‌توانید در یک مغازه ۲۰۰ متری هم کار خود را به عنوان یک شعبه اجرایی کنید. با این حال بیشتری شعبه‌ها در این زمینه بسیار وسیع هستند به صورتی که بزرگی برخی از آنها به ۱۰ هزار متر مربع می‌رسد.
بدون توجه به هزینه مغازه (به دلیل اینکه بسیار متغیر و تابع شرایط است)، شما برای تجهیز و آغاز به کار فروشگاه بین ۳ تا ۵ میلیارد تومان باید هزینه کنید. البته برای مغازه‌های بزرگ ممکن است این عدد به ۵۰ میلیارد تومان هم برسد. البته اگر هزینه مغازه را هم به آن اضافه کنید که هزینه‌ی بسیار بالایی است، هزینه راه اندازی یک فروشگاه بسیار بالا خواهد رفت.
برای حداقل متراژ هم معمولاً ۱۰۰ متر مربع را می‌توان به عنوان معیار در نظر گرفت. البته فروشگاهی به این اندازه شاید فقط کمی از مغازه‌های معمولی بزرگتر باشد ولی می‌توان یک تنوع حداقلی در آن ایجاد کرد. با این حال استراتژی برندهایی مانند هایپر استار و هایپر می بر اساس متراژهای بالای ۱۰۰۰ متر است.
راه‌های افزایش فروش در این فروشگاهها
شما اگر بخواهید بین ده‌ها فروشگاه در یک منطقه یا محله، فروش بسیار خوبی را تجربه کنید، لازم است نسبت به دیگر فروشگاهها تفاوت‌هایی را رقم بزنید. مواردی مانند ایجاد ساختار وفاداری مشتریان، عقد قرارداد با شرکت‌های بزرگ، افزایش سرعت در خدمات، تحلیل داده‌های مشتریان و ... فقط بخشی از فعالیت‌هایی است که باید اجرایی کنید. این فعالیت‌ها با اجرای خلاقانه می‌تواند موجب رشد بیش از پیش شما شوند.
شما می‌توانید با اجرای بسیاری از این موارد نسبت به آینده فروشگاه خود امیدوار باشید. در حال حاضر و با توجه به بالا رفتن سطح رقابت در این نوع از فروشگاهها اجرایی کردن بسیاری از این موارد جزئی از الزامات شما خواهد بود. ما تلاش کردیم تا ۱۰ روش و روند خلاقانه را برای این موضوع، در مقاله راه های افزایش فروش فروشگاه زنجیره ای مورد بررسی قرار دهیم.
کار در فروشگاه زنجیره ای چگونه است؟
وظایف مختلفی در یک فروشگاه بزرگ وجود دارد که تمامی آنها باید با دقت بالا اجرایی شود. شما در این فروشگاهها نیاز به سازماندهی قدرتمند و نظم بسیار بالا دارید. اگر بخشی نتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد، سود فروشگاه می‌تواند دست خوش تغییرات زیادی بشود. ما در اینجا سعی کردیم وظایف افراد مختلف در فروشگاه را باز کنیم. اگر شما قصد کار کردن یا ایجاد یک فروشگاه زنجیره ای داشته باشید باید بدانید که وظایف شما چه کارهایی خواهد بود.
یکی دیگر از نکات کار در فروشگاه زنجیره ای آموزش‌های آن است. معمولاً در این بخش، تمامی افرادی که در موقعیت‌های مختلف وارد می‌شوند به صورت اصولی و دقیق آموزش میبینند و سپس وارد مجموعه می‌شوند. در زمینه خرده فروشی‌ها، این فروشگاهها بیشترین و دقیق‌ترین برنامه را برای آموزش کارکنان دارند.
شرح وظایف پرسنل در فروشگاه زنجیره ای
کارکنان و فروشندگان مختلفی با وظایف متنوع در فروشگاه فعالیت می‌کنند. این افراد از بخش انبارداری تا صندوقداری در فروشگاه وظایف متنوع و متفاوتی دارند. در این بین فروشندگان در این مکان‌ها وظایف نسبتاً متفاوتی را به نسبت دیگر پرسنل دارند. این افراد بیشتر با خریداران در ارتباط هستند و باید پروتکل‌های بیشتری را رعایت کنند. وظایف این افراد شامل موارد زیر است.
- استقبال و تعامل با مشتریان در هنگام ورود به فروشگاه
- ارزیابی نیازها مشتری و راهنمایی او برای محصولات
- تعیین و دستیابی به اهداف فروش در بخش خود
- مشاوره دادن به مشتریان در زمینه فروش، پیشنهادات و تخفیف‌ها
- نظافت فروشگاه در ابتدا و انتهای کار
- جمع‌آوری اطلاعات در زمینه کمبود محصولات در قفسه‌ها
- چینش محصولات در قفسه‌ها بر اساس پلانوگرام
تمامی این وظایف باید با نظم و به صورت درست اجرایی شود. با توجه به اینکه فروشندگان با خریداران در ارتباط هستند باید لباس مرتبط و یک دست استفاده کنند و آموزش‌های بیشتری برای ارتباط با مشتری ببینند. به طور مثال باید بدانند که با مشتری عصبانی چه کنیم و چه رفتاری از خود نشان دهیم. این آموزش‌ها در طول مدت فروشندگی کامل و حرفه‌ای تر می‌شوند.
شرح وظایف صندوقدار در فروشگاه زنجیره ای
شاید صندوقدار عنوان شغلی ساده‌ای به نظر برسد، ولی در فروشگاههای زنجیره ای این فضا بسیار متفاوت است. این افراد باید بتوانند به سرعت اجناس مشتری را مورد بررسی قرار دهند و کارهای مرتبط با آن را انجام دهند. اگر صندوقدار آموزش دیده و حرفه ای باشد می‌تواند روی رضایت مشتری و سرعت انجام کار او تاثیر بسزایی خواهد داشت. وظایف این افراد شامل موارد زیر است:
- اسکن اقلام و توضیح آن به مشتریان
- حذف تگ‌های امنیتی و دیگر موارد لازم از محصول
- در صورت نیاز در انتهای شیفت بررسی تراکنش‌ها و پول دریافتی
- انجام عملیات با سیستم‌های پوز و سامانه‌های صندوق
- بررسی کوپن‌های تخفیف مشتری
- تمیز نگه داشتن قسمت پرداخت و محل قرارگیری محصولات
تمامی این موارد کمک می‌کند تا مشتریان به راحتی پرداخت خود را انجام دهند و به خارج فروشگاه بروند.
شرح وظایف مدیر در فروشگاه زنجیره ای
در واقع مسئولیت اصلی روزانه فروشگاه به عهده‌ی مدیر است و باید با علم و دانش خود بتواند کل تیم را هدایت کند. با توجه به این مورد یکی از دغدغه‌های اصلی این مدیران استخدام، اخراج و مدیریت کارکنان است. هم‌چنین اگر مشکلی جدی در فروشگاه به وجود بیاید پاسخگوی اصلی مدیر خواهد بود. این مدیر وظایف دیگری هم دارد که شامل موارد زیر می‌شود.
- مدیریت و نظارت بر عملیات فروشگاه، بهبود روال باز و بسته شدن، اطمینان از کارکرد فروشگاه و ایجاد بیشترین سود از فروش
- اجرای وظایف منابع انسانی شامل جذب نیرو،استخدام، آموزش، اخراج، تعیین مسئولیت، تعیین سهمیه فروش و مدیریت عملکرد بر اساس معیارها
- مدیریت وظایف حسابداری، تحقق اهداف فروش ماهانه و سالانه و مدیریت بودجه و حقوق و مزایای کارکنان و فروشندگان
- اطمینان از موجودی کافی، بررسی فروش‌های ویژه و تخفیف‌ها، مدیریت و تامین شرایط کمپین‌های بازایابی و فروش
- ایجاد تدابیر امنیتی و ایمنی، ایجاد استراتژی‌های اضطراری و اطمینان از اجرایی شدن آنها
- مدیریت پیشگیری از ضررها، بهبود استراتژی‌ها، حسابرسی اسناد و بررسی موجودی‌ها
معمولاً بیشتر این وظایف را از منظر مدیریتی و مشخص کردن استراتژی مدیر انجام می‌دهد و نظارت بر روند اجرایی این مراحل هم توسط خود این فرد اجرایی می‌شود.
بهترین فروشگاههای زنجیره ای جهان
در دنیا فروشگاههای بسیار بزرگی هستند که توانسته در سطح جهان و شاید در بیشت از هزاران شعبه یک نظم و ثبات قدرتمند ایجاد کنند. Walmart که بزرگترین مورد از این فروشگاه‌هاست بیش از ۲.۳ میلیون نفر کارمند و بیش از ۱۰ هزار شعبه در سراسر جهان دارد. این نشان دهنده قدرت بالای این نوع از فروشگاهها و رشد سریع آنها دارد. ما تعداد بسیار بالایی از این فروشگاهها در سراسر جهان با برندهای مختلف داریم. ما تلاش کردیم در مقاله بزرگترین فروشگاههای زنجیره ای جهان تعداد خوبی از این موارد را مورد بررسی قرار دهیم. اگر علاقه مند اطلاعات در این زمینه هستید می‌توانید این مقاله را مطالعه کنید.
لیست فروشگاههای زنجیره ای در ایران
در ایران هم طی دهه‌ی گذشته این نوع از فروشگاه بسیار مورد توجه قرار گرفت. با ایجاد و قدرت گرفتن مواردی مانند هایپر استار، بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها به سمت افزایش فعالیت در این زمینه حرکت کردند. در حال حاضر در اکثر محله‌ها و بخش‌های مختلف شما می‌توانید این فروشگاههای را ببینید. به طور مثال فروشگاه زنجیره ای کوروش بیشتر از ۳۵۰۰ شعبه در سراسر ایران دارد که بسیار قابل توجه است. برندها و شرکت‌های دیگری هم هستند که در این زمینه فعالیت‌های گسترده‌ای داشته اند. ما این موارد را در مقاله لیست و رتبه بندی فروشگاه های زنجیره ای در ایران به صورت کامل مورد بررسی قرار دادیم.
کاربردها و استفاده از تکنولوژی در این فروشگاهها
یکی از بهترین محل‌ها برای استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی در فروشگاههای بزرگ و زنجیره‌ای است. این فروشگاهها به صورت روزانه به هزاران نفر خدمات ارائه می‌دهند و بهینه سازی در این زمینه و تغییرات کوچک در میزان فروش و سود می‌تواند تحول بسیار زیادی ایجاد کند. به همین دلیل در این زمینه می‌توان در بخش‌های مختلفی فعالیت داشت.
ما در هوش مصنوعی دیدبان محصول سامانه تحلیل مشتریان و ترددشمار را ارائه کردیم که می‌تواند کمک بسیار زیادی به مدیریت کلان مجموعه‌هایی از این دست بکند. این سامانه به شما این امکان را می‌دهد تا ورود تمامی مشتریان، جنسیت آنها و میزان حضور آنها در مجموعه را اندازه گیری کنند. حتی می‌توان این مورد را در بخش‌های داخلی یک فروشگاه هم مورد بررسی قرار داد. تحلیل این کلان داده‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت و شرایط این فروشگاههای کمک بسیار زیادی بکند.
ما در بخش‌های دیگر این فناوری‌ها با ایده‌ها و کاربردهای بسیار مختلفی روبه رو هستیم. ما با بررسی تمامی شرکت‌های معتبر و پروژه‌های اجرایی آنها، این کاربردها را استخراج کرده‌ایم. شما می‌توانید از مقاله کاربردهای تکنولوژی در فروشگاه زنجیره ای لیست کاملی از این موارد را مشاهده کنید.
۹ استراتژی قدرتمند تخفیف گذاری برای فروش بیشتر
چالش ها و مشکلات فروشگاه های زنجیره ای چیست؟
سرنخ فروش چیست؟ نکات طلایی برای شناخت انواع سرنخ و نحوه‌ی ایجاد آن
سامانه تردد شمار افراد | شمارش دقیق افراد عبوری
نظرات