فروشگاه هوشمند با هوش مصنوعی | هوشمند سازی فروشگاه در ایران

1402/11/23 - خواندن 8 دقیقه - نویسنده: علیرضا همتی

به چه فروشگاهی هوشمند گفته می‌شود؟ چگونه هوشمند سازی فروشگاه به ما کمک می‌کند؟ چرا باید هرچه سریعتر به این سمت حرکت کرد؟ از کجا باید این روند هوشمند سازی فروشگاه را آغاز کرد؟ ما در این مقاله سعی کردیم علاوه بر پاسخ به سوال فروشگاه هوشمند چیست به این سوالات هم پاسخ دهیم. هم‌چنین امکان شروع این روند در ایران را هم بررسی کرده‌ایم. با ما همراه باشید.

فروشگاه هوشمند چیست؟

ما هر روزه با فروشگاه‌ها و مغازه‌های متفاوتی سرو کار داریم که روندهای مشخصی را دنبال می‌کنند. همه‌ی این فروشگاه‌ها معمولاً از چینش قفسه‌ها تا مراحل پرداخت را مانند یکدیگر انجام می‌دهند. فروشگاه هوشمند با استفاده از فناوری‌های متفاوت می‌تواند بخش‌های مختلف فروشگاه را به بهینه‌ترین حالت ممکن تغییر دهد، تجربه مشتریان را بهبود ببخشد و کمترین مشکل و اصطکاک را برای مشتریان و فروشندگان ایجاد کند. این فناوری‌ها بسیار متنوع و جذاب هستند و می‌تواند هر مشتری را به خرید از آن فروشگاه‌ها ترغیب کند. با توجه به این تعریف برخی فروشگاه هوشمند را با خودکار اشتباه می‌گیرند و فکر می‌کنند که این دو مفهوم با هم یکسان هستند. این در حالی است که فروشگاه خودکار در کل دنیا به تعداد کمی وجود دارد و بیشتر فروشگاه‌های دنیا هوشمندی‌های مختص به خود را دارند.

تفاوت فروشگاه هوشمند و خودکار

شاید در شبکه‌های اجتماعی فروشگاه‌هایی بدون فروشنده دیده باشید. فروشگاه‌هایی که فرد به کمک یک کارت یا اپلیکیشن وارد می‌شود و خرید خود را انتخاب کرده و خارج می‌شود. هوش مصنوعی به کمک پردازش تصویر به صورت برخط تمامی اجناس را تشخیص داده و هزینه از حساب فرد کم می‌شود. این مورد یک سیستم قابل اجرا در تمام دنیاست ولی مشکلات بسیار زیادی دارد و هم هزینه‌ی بسیار بالایی دارد و هم امکان اجرا در همه‌ی محل‌ها را ندارد.

این فروشگاه‌ها به ازای هر فقسه معمولا چندین دوربین دارند و اگر یک فروشگاه کوچک را حتی در نظر بگیریم نیاز به ده‌ها دوربین و سیستم‌های کامپیوتری قوی دارد که در بسیاری از موارد به صرفه نیست. از طرفی در صورتی که کسی مسئول امنیت آنجا نباشد ممکن است به راحتی فردی همراه با یکی از مشتریان وارد شود و میزان زیادی از اجناس را به سرقت ببرد. پس امنیت آن محل و مواظبت از آن بسیار اهمیت پیدا می‌کند. به این چند دلیل این مورد در آمریکا و اروپا هم امکان همه‌گیری در حال حاضر نداشته است ولی امکان اجرای آن وجود دارد.

فرآیند هوشمند سازی فروشگاه قرار است بخش‌های مختلف فروشگاه را بهینه کند تا فعالیت‌ها با دقت بالاتر و فروش با روند بهتری اجرایی شود. ما سعی می‌کنیم تعدادی از این موارد را بررسی کنیم.

فروشگاه داده محور؛ حداقل هوشمندی

این مورد اولین قدم برای هوشمند سازی یک فروشگاه است. شما هر فعالیتی که انجام دهید نیاز دارید تا داده‌های دقیقی از اتفاقات فروشگاه داشته باشید تا بتوانید تصمیم بهتری را اتخاذ کنید. داده‌هایی مانند تعداد بازدیدکنندگان از فروشگاه، تعداد مردان، زنان و کودکان بازدیدکننده، میزان تبدیل بازدیدکننده به خریدار و ... می‌تواند شرایط فروشگاه شما را بسنجد.

این داده‌ها شبیه به داده‌هایی است که یک مدیر سایت اینترنتی از فروشگاه خود دارد و چندین نفر تلاش می‌کنند تا وضعیت فروشگاه را بهبود ببخشند. حال این امکان برای فروشگاه‌های حضوری هم امکان پذیر است. هوش مصنوعی دیدبان با گسترش سامانه ترددشمار فروشگاهی خود اطلاعات کاملی از ورودی روزانه فروشگاه، افراد حاضر در فروشگاه و ورودی فروشگاه به تفکیک جنسیت را در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می‌توانید اطلاعات بیشتر در مورد این محصول را از طریق پر کردن فرم مشاوره یا تماس با ما به دست بیاورید.

هدایت پیشرفته مشتریان در فروشگاه

در بسیاری از فروشگاه‌ها مشتریان باید وقت زیادی صرف کنند تا محصول مورد نظر خود را پیدا کنند یا از وجود آن محصول مطمئن شوند. این مورد معمولاً با اتلاف وقت زیادی همراه است که باعث نارضایتی مشتریان می‌شود. به همین دلیل با چندین فناوری می‌توان مشتریان را به راحتی هدایت و راهنمایی کرد. فناوری‌هایی مانند راهنمای صوتی هوشمند و واقعیت افزوده می‌تواند کار را برای مشتریان بسیار ساده کند. مشتریان می‌توانند توسط راهنمای صوتی از محل و وجود تمامی محصولاتی که لازم دارند مطمئن شوند و به کمک واقعیت افزوده می‌توانند به طور دقیق به محل محصول خود برسند.

ساخت این هدایت‌گرها هم از جنس راهنمای صوتی و واقعیت افزوده در ایران و توسط تیم متخصصین هوش مصنوعی دیدبان قابل اجرا و پیاده سازی است. این مورد می‌تواند موجب افزایش میل مشتریان به حضور در فروشگاه و فروش بیشتر شود.

سبد خرید هوشمند

در حال حاضر سبدهای خرید فقط یک حمل کننده ساده برای مشتریان هستند اما در فروشگاه هوشمند کارهای متنوع‌تری می‌توانند انجام دهند. یکی از این فناوری‌ها استفاده از پردازش تصویر برای شناسایی محصولاتی است که در سبد قرار می‌گیرد. این مورد می‌تواند چندین مزیت داشته باشد. اول اینکه فرد به هنگام انتخاب می‌تواند قیمت و مشخصات محصول را به صورت کامل ببیند و از طرفی با استفاده از یادگیری ماشین می‌توان محصولات مکمل یا کد تخفیف به مشتری اختصاص داد. هم‌چنین می‌توان در انتها از محصولات شناسایی شده یک فاکتور اولیه ایجاد کرد و به کمک آن و با سرعت بسیار بیشتر فاکتور نهایی را صادر کرد.

این فناوری‌ها حتی می‌تواند به عنوان یک افزونه روی همین چرخ‌های کنونی پیاده سازی شود و تیم متخصصین هوش مصنوعی دیدبان می‌توانند با همکاری مجموعه‌های مختلف این محصول را به صورت کامل توسعه دهند.

انتخاب و مقایسه محصولات با داده‌های کافی

یکی از مزایای خرید اینترنتی انتخاب بر اساس مقایسه با محصولات دیگر و خواندن نظرات دیگران است. حال این امکان برای خریدهای فروشگاهی هم اتفاق افتاده است. شما می‌توانید با پردازش تصویر و فناوری واقعیت افزوده (AR) داده‌های کاملی از آن محصول، نظرات متنی، تصویری و ویدیویی دیگر مشتریان و محصولات مشابه را مشاهده کنید. این مورد می‌تواند خرید حضوری را مطمئن‌تر و جذاب‌تر کند. فناوری لازم برای پیاده‌سازی این مورد در ایران و در مجموعه هوش مصنوعی دیدبان وجود دارد اما با توجه به هزینه‌های نسبتاً بالا این کار هنوز اجرایی کردن آن امکان پذیر نبوده است.

مدیریت قفسه‌های هوشمند

وقت و انرژی بسیاری از فروشندگان در فروشگاه‌های بزرگ به مدیریت درست قفسه‌ها مربوط است. باید در زمان‌های متفاوت به قفسه‌ها سر بزنند تا علاوه بر کمبود محصول، جای محصولات با یکدیگر جابه‌جا نشده باشند. حال با استفاده از پردازش تصویر و یادگیری ماشین می‌تواند این وقت و انرژی را بهینه کرد. دستگاه‌ها یا دوربین‌های مجهز به فناوری می‌توانند شرایط قفسه‌ها را به صورت کاملاً دقیق بررسی کنند و در صورت وجود مشکل به مسئول آن بخش اطلاع دهند. این کار موجب می‌شود تا علاوه بر اینکه انرژی و وقت کمتری صرف شود، کار هم با دقت بسیار بالاتری انجام گیرد.

جلوگیری از سرقت هوشمند

در بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ بیش از ۱۰۰ دوربین امنیتی در حال فعالیت هستند. با این مقدار دوربین چگونه یک یا دو مامور امنیتی پشت دوربین امکان تشخیص سرقت یا خرابکاری را دارند. این موضوع در فروشگاه‌های کوچک هم صادق است و با اینکه شاید ۲-۳ دوربین بیشتر در فروشگاه نباشد، با این حال کسی به صورت برخط آنها را بررسی نمی‌کند. به همین دلیل امنیت به طور کامل برقرار نمی‌شود. حال فناوری‌های جدید به ما این امکان را می‌دهند تا با بررسی الگوریتم‌های خرابکاری و سرقت، این افراد را قبل از اقدام یا در هنگام ارتکاب به دزدی شناسایی کنیم.

سامانه جلوگیری از دزدی فروشگاهی به همین منظور با استفاده از فناوری پردازش تصویر و الگوریتم‌های تشخیص فعالیت (Action Detection) می‌تواند با درصد بالایی این موارد را تشخیص دهد. برای اینکه خطای این الگوریتم‌ها گرفته شود، سامانه افراد با احتمال سرقت را به مامورین معرفی می‌کند و مامورین با زیر نظر گرفتن فرد می‌توانند در زمان درست اقدام کنند.

صندوق‌های هوشمند

یکی از مواردی که بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ با آن روبه رو هستند صف‌های طولانی صندوق‌های پرداخت است. صف‌هایی که بیشتر مواقع با اضافه کردن نفرات پشت صندوق تلاش بر کاهش آن می‌شود ولی این کار نه‌تنها بهینه نیست بلکه در بسیاری از اوقات کارساز هم نیست. فروشگاه هوشمند با استفاده از پردازش تصویر می‌تواند این صف‌ها را با سرعتی بیش از دوبرابر کاهش دهد. در حال حاضر افراد به محض ورود به صندوق اجناس را وارد فاکتور می‌کنند و این کار با توجه به تعدد اجناس بسیار زمان‌بر است. حال با استفاده از پردازش تصویر در بخش نقاله قبل از صندوق، فاکتور برای نفر بعدی ایجاد می‌شود و فقط اپراتور نیاز دارد این تا بررسی را انجام دهد. این مورد باعث بالا رفتن سرعت ایجاد فاکتور تا ۷۰ درصد می‌شود.

هم‌چنین می‌توان صندوق‌هایی خودکار ایجاد کرد تا افراد خودشان بتوانند به تنهایی فاکتور خود را ایجاد و پرداخت کنند. این مورد در ایران و توسط تیم متخصصین هوش مصنوعی دیدبان قابل توسعه و اجراست. برای این مورد می‌توانید فرم مشاوره هوش مصنوعی را پر کنید.

فروشگاه هوشمند در ایران

همان طور که خود در فروشگاه‌های ایران مشاهده می‌کنید، بسیاری از فروشگاه‌ها با اینکه از نظر ظاهر زیبا و پیشرو هستند، با این حال هوشمندی خاصی در آنها وجود ندارد. طی سال‌های آینده شاهد این خواهیم بود که بسیاری از فروشگاه‌های به سمت هوشمندسازی خواهند رفت و کسانی که زودتر شروع کنند می‌توانند از فواید آن بیشتر استفاده کنند. در سال ۲۰۲۳ در دنیا بر اساس آمار بازار فروشگاه هوشمند برابر با ۴۴ میلیارد دلار بوده است که پیش بینی می‌شود سال آینده به ۵۵ میلیارد دلار برسد. با توجه به این موضوع می‌تواند انتظار داشت که این موج شامل ایران هم بشود. ما در هوش مصنوعی دیدبان می‌توانیم با استفاده از متخصصین زبده تمامی نیازهای لازم برای هوشمند سازی فروشگاه را در اختیار فروشگاه‌داران قرار دهیم.